آینه جم:  قطب انرژی کشور، یا همان پارس جنوبی که در واقع بزرگ ترین پروژه گازی تاریخ کشور است، در جنوب استان بوشهر( شهرستان های عسلویه و کنگان) واقع شده است. این منطقه با احتساب تمام ۲۰ پتروشیمی مستقر در این دو شهرستان، همچنین پالایشگاه گاز فجر جم و متانول شهرستان دیر، نقش مهم و تأثیرگذاری در تولید و درآمد ملی دارند.  از حدود دو دهه قبل با استقرار بزرگ ترین پروژه گازی تاریخ کشور در جنوب استان بوشهر، در کنار ایجاد تمام فرصت ها و شکوفایی ظرفیت ها، تبعاتی را نیز به همراه داشت که عمده این تبعات و تهدیدات برای ساکنین جنوب استان بوشهر بوده است.  انفجار جمعیت، گرانی و تورم املاک و اجاره ها و برخی اقلام مصرفی، ترافیک و کشته شدن تعداد زیادی از هم وطنان در جاده های برون شهری منتهی به  شهرستان های دیر، کنگان، جم و عسلویه، افزایش جرائم عمدی و غیر عمدی به شکل کاملاً ملموس، افزایش بیماری هایی قلبی، ریوی، سرطان ها و غیره، بخشی از تبعات و تهدیدات روزانه، هفتگی و ماهانه مناطق نامبرده است. در کنار همه تهدیداتی که گفته شد، آلایندگی نیز تهدید جدی دیگری است که تبعات بسیار سنگینی را برای ساکنین و شاغلین مناطق جنوب استان بوشهر دارد.  ” دکتر سعید کشمیری رئیس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، تجهیز و راه‌اندازی ایستگاه تحقیقاتی پایشی، تجهیز و راه‌اندازی آزمایشگاه تخصصی سنجش آلاینده‌های ناشی از صنایع نفت، گاز و انرژی و مطالعات مقطعی و هم‌گروهی و سنجش اثرات صنایع بر سلامت ساکنین مناطق آلوده استان بوشهر( از جمله جنوب استان ) را از برنامه‌ها و پیشنهادات دانشگاه علوم پزشکی مطرح کرد.”  حال در کنار آلایندگی و آلودگی حاصل از وجود شرکت ها، پتروشیمی ها و تا حدودی کارخانه سیمان، آلایندگی خودروها را چنانچه اضافه کنیم، عمق ماجرا کاملاً مشخص و واضح خواهد شد.

خودروهای جنوب استان بوشهر از چه بنزینی استفاده می کنند؟ (سوخت مصرفی خودروهای شهرهای جنوبی استان بوشهر)

مدتی است که در شهرستان عسلویه و شهر جم، جایگاه بنزین یورو ۴  راه اندازی شده و بنزین مدنظر عرضه و از طریق بندر عباس تأمین می شود( هر چند طبق اخبار رسیده، جایگاه بنزین یورو ۴ واقع در شهر جم از ارائه این نوع بنزین، انصراف داده و همچنین یکی از جایگاه های بنزین یورو ۴ واقع در شهرستان عسلویه نیز بنا به دلایلی از ادامه ارائه این نوع سوخت، انصراف داده است ) اما کنگان به عنوان میزبان ۶۰ درصد از اراضی تحت مالکیت سازمان منطقه اقتصادی انرژی پارس و همچنین پر جمعیت ترین شهرستان جنوب استان بوشهر، با وجود اینکه در دل صنعت و میزبان تأسیسات صنعتی و پارس جنوبی است، هنوز از داشتن یک جایگاه بنزین یورو ۴ محروم است و می طلبد که فرماندار شهرستان کنگان، نماینده مردم جنوب استان، این موضوع را به عنوان یکی از مطالبات مردم این منطقه با قید فوریت، پیگیری کنند و به سرانجام برسانند.

بنزین یورو ۲   و مشکلات آن؛ بنزین یورو ۴ در آبان ماه سال ۹۳ وارد ایران شده در حالی که بنزین » یورو ۶  «  از سال ۲۰۱۵ وارد بازار جهانی شد.

استانداردهای انتشار بنزین یورو ۲    :  کربن منو اکسید: km /  ۲٫۲g   –  اکسید نیتروژن و هیدرو کربن ها : ۰٫۵g km   .

استانداردهای انتشار بنزین یورو ۴   :  کربن منو اکسید: ۱٫۰g /km  – هیدروکربن ها:   ۰٫۱۰g / km  – اکسید نیتروژن  ۰٫۰۸g / km  .

این آمار مقایسه ای به خوبی نشان می دهد که شاخص های آلایندگی بنزین یورو ۲ به نسبت یورو ۴ تا چه اندازه بیشتر است. این در حالی است که هم اکنون تقریبا در تمام اروپا بنزین یورو ۶ توزیع می شود اما قطب انرژی و اقتصادی ایران( منطقه جنوب استان بوشهر) عمدتا هنوز از بنزین یورو ۲ استفاده می نمایند.

بنزین یورو ۲ و آسیب هایی که به خودروهای یورو ۴ می زند : حدوداً شش سال از تولید خودروهای یورو ۴ در داخل کشور می گذرد. در حال حاضر تمام خودرهای تولیدی کشور بر اساس سوخت مصرفی یورو ۴ تولید و به مردم واگذار می شوند. دود حاصل از سوختی که دارای اکتان نامناسب به نسبت استاندارد خودرو می باشد، می تواند به برخی از اجزای خود  آسیب وارد کند. مهم‌ترین قطعه ای که در این فرایند و تولید آلایندگی آسیب می بیند، » کاتالیزور« است.  سازندگان خودرو به منظور رعایت قوانین زیست محیطی، روش‌های متفاوتی برای جلوگیری از تولید و انتشار آلاینده‌ها و همچنین سیستم‌های متنوعی برای سوخت‌رسانی خودروها ابداع کرده‌اند. برای کاهش آلاینده‌های خودرو، وسیله‌ای به نام مبدل کاتالیزور ابداع شده است. محصولات حاصل از احتراق، قبل از ترک خودرو، از این قسمت عبور کرده و مقدار زیادی از آلودگی‌های آن، حذف می‌شود. این وسیله در حقیقت در راستای پیروی از مقررات دولتی و زیست محیطی مبنی بر رعایت حداکثر میزان آلایندگی خودروها ابداع شده است.  بنا به گفته کارشناسان اهل فن، عمر مفید این قطعه، در صورت استفاده از سوخت متناسب با استانداردهای تعریف شده برای آن، ۸۰ هزار کیلومتر می باشد، در صورتی که سوخت نامناسبی ( مانند یورو ۲ به جای یورو ۴ ) وارد خودرو شود، عمر این قطعه به ۲۰ هزار کیلومتر کاهش می یابد، یعنی حدوداً یک سال.   تقریباً مشتریان خودروهای داخلی باید دو برابر، هزینه بیشتر برای کاتالیزور یورو ۴ بپردازند، این در حالی است که عمده شهرها و مناطق کشور نمی توانند از بنزین یورو ۴ استفاده کنند و ناچارند از بنزین غیر استاندارد یورو ۲ ( نسبت به استاندارد خودرو) استفاده کنند که به برخی از قطعات داخلی خودرو مانند کاتالیزور آسیب جدی وارد می کند.

بنزین یورو ۲ و فشاری که به موتور یورو ۴ وارد می کند:  وقتی بنزین یورو ۲ وارد موتور خودروی یورو ۴ می شود، عملیات احتراق به خوبی انجام نمی گیرد زیرا برای ECU  ( واحد کنترل الکترونیک)، سوختی با اکتان بالاتر ( اکتان یورو ۲) تعریف شده است و لذا باعث می شود مصرف سوخت افزایش یابد. این موضوع به انژکتورها، شمع ها، سنسور دریچه گاز و غیره، آسیب می رساند. حال این موضوع در مناطق جنوبی کشور، شدیدتر و ملموس تر است، زیرا در مناطق گرمسیری، حداقل ۸ ماه از سال مجبور به استفاده از کولر خودرو می باشند؛ که این اتفاق در مرحله اول مصرف سوخت را در پی دارد و در مرحله دوم چنانچه سوخت، نامناسب( نسبت به استاندارد خودرو ) باشد، عمر موتور خودرو را به شدت کاهش می دهد. این موضوع می تواند موجب هزینه های تحمیلی بیشتر مانند مراقبت های خودرو و قطعات مصرفی شود. حال در نظر بگیرید که چه تعداد خودرو در قطب انرژی کشور وجود دارند که از استاندارد یورو ۴ برخوردارند ولی دسترسی به بنزین یورو ۴ ندارند و ناچارند که از بنزین یورو ۲ که با استاندارد خودروها مطابقت ندارد، استفاده کنند تا علاوه بر وارد آمدن آسیب به خودرو، هزینه های تحمیلی آن، موجبات افزایش آلایندگی نیز شوند؟ بر این موضوع باید نکته مهم دیگری نیز اضافه کرد، اینکه خودروسازان بابت کاتالیزور یورو ۴ از مشتریان خود هزینه ای دو برابر کاتالیزور یورو ۲ دریافت می کنند و عملاً این قطعه استفاده محدود و معدودی نیز دارد، جای سؤال بزرگی در اذهان عمومی باقی می گذارد.  موضوع دیگر، افزایش مصرف سوخت ( بنزین یورو ۲ به نسبت بنزین یورو ۴ ) است. هر چند تحقیقات علمی دقیقی در این خصوص انجام نشده است ولی با توجه به شواهد و اظهارات رانندگان، حداقل ۲۵ درصد مصرف سوخت خودروها در مصرف بنزین یورو ۲ ، افزایش یافته است که این موضوع تحمیل هزینه بیهوده را بر صاحبان خودرو در پی دارد. قیمت کاتولیزور یورو ۴ در برخی خودروهای پر فروش :  پژو ۴۰۵     xum 740 هزار تومان – تیبا، ۶۲۴ هزار تومان- رانا، ۶۷۳ هزار تومان- ال ۹۰ ،  ۶۰۶ هزار تومان- سمند lx ، ۶۰۳ هزار تومان- پراید،  ۶۰۳ هزار تومان – پارس tu5 ،  ۶۰۳ هزار تومان –   ۴۰۵ slx ، ۶۰۶ هزار تومان – ۲۰۶ تیپ ۲،  ۶۰۶ هزار تومان- قیمت های شمع در برخی خودروهای پر فروش: ایران خودرو حداقل، ۱۴۰ هزار تومان و سایپا، ۱۱۰  هزار تومان – قیمت های فیلتر بنزین برخی خودروهای پر فروش: ایران خودرو، ۳۰  هزار تومان- سایپا ۲۰ هزار تومان – قیمت های انژکتور برخی خودروهای پر فروش: پراید ۱۸۰ هزار تومان- پژو ۲۱۰ هزار تومان- قیمت های سنسور دریچه گاز برخی خودروهای پر فروش: پژو ۱۰۰ هزار تومان- پراید ۹۵ هزار تومان.

یادداشت: حسین نوری و مصطفی صفایی/ ثلاث جنوب

نوشتن دیدگاه