آینه جم: مشعل های گاز عسلویه به عنوان پایتخت انرژی آلودگی شدید هوا و محیط زیست را سبب شده و سلامتی حدود 100 هزار نفر از بومیان و شاغلان در این منطقه را به خطر انداخته است.

به گزارش «آینه جم»؛ وضعیت آلودگی هوای عسلویه به حدی است که برخی کارشناسان و سازمان ها در ارزیابی خود، آلودگی هوای منطقه را با توجه به شرایط خاص آن، 100 برابر تهران اعلام کرده اند.

مشعل‌های روشن پالایشگا‌ها به همراه بوی تند گاز و دود ناشی از سوختن مواد هیدروکربنی اولین چیزی است که به محض ورود به عسلویه توجه را به خود جلب می‌کند و اگر با کمی ‌بدشانسی روبه شده و بادی وزیدن بگیرد، نسیم زردرنگ گوگرد‌های حاشیه جاده به شما خوش‌آمد خواهد گفت.

به نوشته ایرنا، هم اکنون محیط زیست رکن اصلی توسعه در هر صنعتی است، طوریکه در نشست پاریس تصمیم هایی مهم در این حوزه گرفته شد و 100 میلیارد دلار برای کمک به طرح‌های زیست محیطی در سراسر جهان به تصویب رسید که تا پایان سال گذشته حدود 15میلیارد دلار از این مبلغ به حساب صندوق فضای سبز (جی سی اف Green Climate Fund) واریز شده است.

کشورهای صنعتی که آلایندگی‌های عمده ایجاد می‌کنند باید این مبلغ را به این صندوق واریز کنند.

این منابع به‌ صورت گلوبال در این صندوق وجود دارد و به طرح‌هایی که بتوانند فرایند آن را طی کنند پرداخت می‌شود، طوریکه در این فرآیند به طرح ‌های دوستدار محیط زیست در هر نقطه از زمین که از صنایع، رفع آلودگی کنند، پرداخت می‌شود.

بنابراین اگر ما بتوانیم ضوابط، مقررات و فرایندی که برای یک طرح زیست محیطی تعیین شده است را طی کنیم، می‌توانیم از این منابع استفاده کنیم و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و می‌توان تا چند میلیارد دلار از منابع صندوق جی سی اف برای طرح‌های زیست محیطی استفاده کرد مشروط به اینکه این طرح‌ها توسط مشاور متخصص بین‌المللی مطالعه و تایید شود.

هم اکنون سالانه 150 میلیارد متر مکعب گاز در جهان تحت عنوان فلرینگ (سوزاندن گازها توسط مشعل) به مواد آلاینده تبدیل می‌شود که طبق آمارهای بانک جهانی این رقم چیزی معادل یک سوم مصرف گاز کل اروپا است.

ایران نیز یکی از کشورهایی است که باتوجه به حجم بالای تاسیسات نفت و گاز، باید برای کاهش میزان فلرینگ خود تلاش‌های فراوانی داشته باشد و راهکارهای مناسبی نیز اخذ کند.

مطابق تعهدات بین المللی ایران در کنفرانس پاریس، مقرر شده بود در صورت برقرار بودن تحریم ها، کشورمان 4.5 درصد گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهد و در صورت برداشته شدن کامل تحریم ها، تعهد ایران مبنی بر کاهش 12 درصدی گازهای گلخانه ای بوده است.

وضعیت آلایندگی پارس جنوبی به روایت محیط زیست

رئیس اداره پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر گفت: در مجموع قراراست 14 واحد پالایشگاه گازی در پارس جنوبی به مرحله بهره برداری و تولید برسند که از این شمار تاکنون 10واحد پالایشگاهی در مرحله بهره برداری و تولید و چهار واحد در مرحله طراحی و ساخت و ساز است.

حسین یگانه درگفت وگو با ایرنا افزود: از مجموع 10 واحد پالایشگاه گازی فعال 40 فلر با مشعل فعال در منطقه وجود دارد.

وی اضافه کرد: از مجموع 34 واحد پتروشیمی پیش بینی شده هم اکنون 15 واحد در حال فعالیت است که به همین نسبت 15 فلر فعال وجود دارد و مابقی واحدها در دست ساخت و ساز یا تعیین پیمانکار قرار دارد.

وی افزود: روزانه هشت میلیون مترمکعب گاز توسط پالایشگاه های پارس جنوبی فلرسوزی می شود که این حجم معادل یک سوم گاز ترش مصرفی در پالایشگاه اول پارس جنوبی است.

یگانه بیان کرد: روزانه هزار تن گاز so2 و 1500 تن گاز co2 از 10 پالایشگاه فعال پارس جنوبی و روزانه 800 تن so2 از واحدهای پتروشیمی فعال منطقه در اثر فلرسوزی در فضای منطقه منتشر می شود.

وی با بیان اینکه در حدود 88 درصد آلایندگی های پالایشگاهی از فازهای جدید گازی است گفت: فازهای یک تا 10 (پالایشگاه های 1 تا 5 ) به عنوان پالایشگاه های قدیمی منطقه به حساب می آیند.

یگانه ادامه داد: به صورت معمول پالایشگاه های تازه تاسیس پس از راه اندازی حدود 18 ماه به فلرسوزی نرمال می رسند و کاهش فلرینگ خواهند داشت.

رئیس اداره پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر افزود: با توجه به قرارگیری منطقه پارس جنوبی در حاشیه دریا و وجود رطوبت بالای جو انتشار آلاینده های گازی اسیدی از نوع ترکیبات سولفور، نیتروژن و دی اکسید کربن در جو بارش باران های اسیدی دور از احتمال نیست.

یگانه اظهار کرد: هم اکنون برای تعیین اثر و میزان دقیق آلاینده ها روی حیات زیستمندان منطقه، نیاز به مطالعه گسترده بافت شناسی و ردیابی عناصر در اندام های گیاهی یا حیوانات دارد.

وی گفت: روزانه در حدود چهار میلیون مترمکعب پساب صنعتی ناشی از عملیات کولینگ واتر، تصفیه شیمیایی پساب های خطرناک روغنی و هیدروکربنی، مازاد پساب بهداشتی تصفیه شده و در زمان بارندگی پساب های سطحی جاری شده از سطوح واحدهای صنعتی از واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی پارس جنوبی به دریای خلیج فارس وارد می شود.

یگانه افزود: به طور کلی بدلیل تفاوت در ماهیت ترکیب های تشکیل دهنده فاضلاب های صنعتی با کیفیت آب خلیج فارس، بروز هرگونه آلودگی های اولیه و ثانویه متصور است.

وی یادآور شد: بر اثر ورود فاضلاب های دارای ترکیبات نیتروژن و فسفر و یا فاضلاب های حاوی مواد ریز مغذی به درون خلیج فارس می توان در مواقعی از سال که شرایط تشکیل جزر و مد قرمز (شکوفایی بالای فیتوپلانکتونها) وجود دارد، به صراحت اعلام کرد که بیشترین میزان مرگ و میر آبزیان در حاشیه مناطق ساحلی را شاهد خواهیم بود.

تلاش برای کنترل آلودگی های پارس جنوبی

یگانه درباره اقدامات محیط زیست استان بوشهر در ارتباط با کنترل آلودگی های پارس جنوبی گفت: این اداره کل پیگیری استفاده از تکنولوژی های نوین در فازهای در دست ساخت برای اینکه عملیات فلرینگ به حداقل ممکن برسد را انجام داده است.

وی یادآور شد: همچنین پیگیری کاهش و یا برطرف کردن فلرینگ حجم بالایی از گازهای اسیدی و تاثیر آن بر محیط زیست منطقه در واحدهای پالایشگاهی فعال طبق برنامه زمانبندی از طریق مجتمع گازی پارس جنوبی اجرا شده است.

یگانه، موظف کردن واحدهای صنعتی مستقر در منطقه پارس جنوبی به ارائه گزارش خوداظهاری در باره خروجی های دودکش، اندازه گیری هوای محیطی، آلودگی صوتی، پساب، ملزم کردن واحدهای موجود برای نصب سیستم پایش آنلاین برای رصد و مانیتورینگ دائم از طریق سامانه اینترنتی در محل اداره کل محیط زیست طبق برنامه ریزی مدون را از جمله دیگر اقدام های انجام شده توسط این اداره کل عنوان کرد.

وی بیان کرد: هم اکنون 2 ایستگاه سنجش هوای محیطی از طرف اداره کل محیط زیست استان بوشهر در منطقه پارس جنوبی مستقر شده است که یکی در حد فاصل عسلویه به نخل تقی و دیگری در شهر کنگان نصب شده و بصورت دائم نسبت به اندازه گیری شاخص های کیفی هوای محیطی اقدام می شود.

وی یادآور شد: همچنین راه اندازی هشت ایستگاه سنجش هوای محیطی در منطقه عسلویه متعلق به سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی نیز انجام شده است.

یگانه اظهار کرد: انجام بازدیدهای سرزده و دوره ای از وضعیت عملکرد زیست محیطی فازهای گازی و پالایشگاه ها، پیگیری ارائه گزارش حوادث رخ داده در زمینه اچ اس ای (ایمنی، بهداشت و محیط زیست) در بخش های فازهای گازی و پالایشگاه ها و نیز ارائه مستمر آن در زمانهای آتی، پیگیری برای جلوگیری از سوزاندن پسماندهای مایع دی اس او، ال دی اچ ای در گودال آتش(بی یوآران پی ای تی)، پیگیری برای جلوگیری از کارکرد نامطلوب زباله سوزها باتوجه به انتشار عوامل آلاینده ای از جمله SO2، NO، NO2،سی او2، ان او2، ان او، سی او، اس او 2، تی اس پی، اچ 2 اس، دی اکسین، فوران و هیدروکربن ها از جمله دیگر اقدام های انجام شده است.

وی گفت: پیگیری برای جلوگیری از دپو نامناسب و غیرایمن گوگرد در حاشیه اتوبان عسلویه و پیگیری حقوقی، پیگیری موردی آلودگی های ایجاد شده توسط واحدهای مستقر در منطقه در زمینه موارد مختلف از جمله پیگیری موضوع آلودگی فاضلاب صنعتی مجتمع گاز پارس جنوبی از طریق مراجع قضایی و موارد متعدد دیگر، پیگیری قضایی موارد بحرانی ایجاد آلودگی در منطقه، ایجاد رویه و ساز و کار مشخص در زمینه مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه و موظف کردن واحدهای صنعتی مستقر در منطقه پارس جنوبی به اخذ مجوز زیست محیطی برای خروج هر نوع پسماند از منطقه نیز توسط محیط زیست استان بوشهر انجام شده است.

وی بیان کرد: پیگیری جدی خروج غیرقانونی محموله های پسماند ویژه از طریق ستاد نظارت گمرکهای استان و سازمان منطقه ویژه، تشکیل کمیته تخصصی محیط زیست عسلویه در معاونت محیط زیست انسانی سازمان و با حضور مسئولان محیط زیست وزارت نفت، پیگیری طرح تفکیک و امحای دی اس او پالایشگاه های گازی در منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی از سال 95 نیز صورت گرفته است.

یگانه یادآور شد: ابلاغ پارامترهای خوداظهاری در پالایشگاه های گاز برای ایجاد وحدت رویه در ارزیابی آلودگی منابع ثابت و محیطی، پیگیری اجرای سیستم بازیابی گازهای فلر (Flare Gas Recovery) با عنوان طرح جامع توسعه پایداری پارس جنوبی به منظور بازیافت و مصرف گازهای ارسالی به مشعل در تمامی طرح های توسعه ای و پالایشگاه ها و پتروشیمی های در دست احداث و یا در حال بهره برداری پارس جنوبی، برنامه ریزی برای جداسازی خطوط ارسال پساب پتروشیمی های سایت 1 و2 مستقر در عسلویه به سمت پتروشیمی مبین نیز انجام شده است.

وی پیگیری شناسایی منابع آلاینده شیمیایی هوا و برطرف کردن نشتی ها در همه واحدهای پتروشیمی در عسلویه از طریق شرکت عملیات غیر صنعتی پازارگاد، پیگیری اجرا و توسعه سیستم های پایش لحظه ای هوا و پساب در واحدهای پالایشگاهی و پتروشیمی و پیگیری برای حذف فلر در پالایشگاه اول مجتمع گاز پارس جنوبی را از جمله دیگر اقدام های انجام شده توسط اداره کل محیط زیست استان بوشهر عنوان کرد.

خاموشی نخستین مشعل پارس جنوبی

در این ارتباط در وزارت نفت چند سالی است، طرح 'جامع توسعه پایدار پارس جنوبی' با هدف بازیافت و مصرف آلاینده‌های پارس جنوبی را به اجرا در آورده است.
طرح جامع توسعه پایدار بر دستیابی به منطقه پاک در پارس جنوبی بر پنج سال آینده متمرکز است که براین اساس به اعتباری بالغ بر 5.6 میلیارد یورو نیاز خواهد داشت.

این طرح و دیگر پروژه‌های در دست اقدام نخستین بار در ایران انجام می‌شود و هدف از اجرای آنها انتقال فناوری برای اجرای پروژه‌های آینده، بکارگیری توان داخلی و تلفیق توان و ظرفیت شرکت‌های خارجی با شرکت های داخلی است.

اکنون این طرح در منطقه پارس جنوبی به عنوان منطقه نمونه و پایتخت انرژی ایران اجرا می‌شود و نتایج این تجربه به‌صورت مستند و برای استفاده در دیگر مناطق عملیاتی صنعت نفت آماده خواهد شد.

اولین اقدام این طرح خاموشی فلر پالایشگاه اول مجتمع گازی پارس جنوبی است.

امضای تفاهم‌نامه فروش گازهای مشعل پالایشگاه نهم مجتمع گاز پارس جنوبی

سرپرست فاز 12 مجتمع گاز پارس جنوبی با اشاره به اهمیت برنامه‌های راهبردی این مجتمع در حوزه محیط زیست گفت: برنامه کاهش فلرینگ پالایشگاه نهم تا خاموشی کامل این فلرها دنبال می‌شود.

محمد مهدی هاشمی با بیان اینکه بخشی از گازهایی که به سمت فلر می‌رود، قابل استحصال بوده و امکان بازگشت به چرخه تولید دارد، افزود: در این ارتباط مطابق تجربه فاز یک، مطالعات لازم برای بازگشت نیمی از گازی که به فلر ارسال می‌شود، در دست بررسی و اجراست.

وی اضافه کرد: نیمی دیگر از گاز ارسالی به فلر نیز که امکان بازگشت به چرخه تولید ندارد، اما دارای ارزش حرارتی است در قالب یک تفاهم‌نامه به کارخانه سیمان کنگان فروخته می‌شود.

سرپرست پالایشگاه نهم پارس جنوبی، مهم‌ترین هدف این طرح را کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهبود وضعیت محیط زیست منطقه عنوان کرد و گفت: این اقدام ذی‌نفعان اجتماعی فراوانی از جمله کارکنان شرکت و مردم ساکن در منطقه و تأثیر به‌سزایی در حفاظت از محیط زیست و جامعه پیرامونی دارد.

وی گفت: از دیگر مزیت‌های این طرح حرکت در راستای تعهدات بین‌المللی است که ایران در کنفرانس پاریس متعهد شده انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد.

هاشمی با بیان اینکه مطالعات ابتدایی این طرح در گذشته انجام شده و مدتی است که در دست بررسی است، ادامه داد: این قرارداد نیازمند تدوین یک شیوه‌‌نامه از وزارت نفت بود که هم‌اکنون با پیگیری‌های صورت گرفته این شیوه‌نامه و نحوه قیمت‌گذاری مشخص شده است.

وی اظهار داشت: اولین جلسه برای انعقاد قرارداد 31مرداد ماه امسال برگزار شد و هم‌اکنون کارخانه سیمان کنگان در مرحله انتخاب مشاور و پیمانکار برای اجرای این پروژه است./خلیج فارس