آینه جم؛حمید جم رتبه : عمده‌ترین و تاثیرگذارترین حوادث تاریخی منطقه‌ی جم مربوط به طایفه‌ی موسوم به « مدگماری جم» می‌باشد. حوادثی که هرچند تعدادی از آن‌ها تاسف بار و رقت انگیزند اما بیشترشان افتخارآمیز و مایه‌ی مباهات اند و نشان از رشادت و شهامت و جوانمردی اهالی منطقه دارند. بیان مفصل این حوادث در این پست محدود نه مناسبتی دارد و نه ضرورتی. اما طرح کوتاه و مختصر آن بهانه‌ و انگیزه‌ و شاید مقدمه‌ای بود برای این پست.

دو مورد از قدیم‌ترین آثار مستند از طوایف موسوم به «مدگماری» سنگ قبرهایی هستند که تا حدود یک سال پیش در گورستان قدیمی روستای «غربه» که بسیار قدیمی است موجود بودند. اما در طی همین یک سال اخیر ظاهرا دستی یا دستانی از غیب برون آمدند و سنگ مزارها را واقعا گم و گور کردند. تصاویر مربوط به قبل از حادثه ی مفقود شدن است. سنگ قبر شماره یک مربوط به « سعیداحمد_بختیاری» است که نوشته‌های آن به سبب فرسایش توسط باد و باران خوانا نیست و شاید توسط اهل فن خوانده شود. اما به هرشکل با دقت فراوان می‌توان نام سعیداحمد را بر روی آن تشخیص داد. این شخص همان کاسعیداحمد بختیاری و جد اصلی تمام طوایف مدگماری جم می‌باشد که از حدود سیصدوپنجاه سال پیش مقارن با حکومت صفویه از حسن‌آباد کرمانشاه به این حدود مهاجرت نمود.

طوایفی که به نام مدگماری‌های جم معروفند به ترتیب حروف الفبا عبارتنداز: حاجعبدلی، زایرشاه_علی، شاه حسینی، قایدیوسفی، محمدحاجی، محمدرضایی، محمدشفیع، مشهدی و ملاعلیمیرزایی توضیح این‌که پنج طایفه‌ی شاه_حسینی، محمدحاجی، محمدشفیع،محمدرضایی و ملاعلیمیرزایی از فرزندان شاه حسین هستند و درواقع شاه حسینی به حساب می‌آیند اما در میان مردم ، بیشتر به سبب وجود یکی از اشخاص معروف آن فامیل نام آن طایفه به صورتی که اشارت رفت مصطلح و رایج گردید. سنگ قبر شماره دو به « قائدیوسف» نوه‌ی سعیداحمد می‌باشد که نوشته‌های آن کاملا خوانا است و عبارت زیر به صورت ترکیبی از خط عربی و فارسی بر روی آن به چشم می‌خورد. «وفات‌المرحوم‌المغفورالمبرور جنت مکانی خلدآشیانی قاید یوسف ابن سعیداحمد جمی بتاریخ شهر رمضان‌المبارک سنه اربع واربعون و مائه الف بعدالهجره النبویه 1144»