آینه جم: دکتر حمید زارعی:
در جلسه اولین مجمع سلامت شهرستان جم جناب آقاي دكتر صفوي رئیس کارگروه امنیت غذایی استان بوشهر اعلام داشتند كه به صورت علمي و آكادميك با افراد حاضر در جلسه صحبت خواهم نمود. ضمن تشكر و احترامي كه براي استاد عزيزم دكتر صفوي قائل هستم، جوابيه خود را به صورت علمي و آكادميك بيان مي دارم. البته بنده نظر شخصي خود را اعلام مي دارم و همه عزيزان مي توانند صحبت هاي اينجانب را نقد كنند.
دكتر صفوي در جلسه اي كه يكسال و سه ماه قبل در سالن فرمانداري برگزار شده بود عنوان نمودند: « بايد پنج اولويت سلامت شهرستان شناسايي و برنامه ريزي و با تصويب تفاهم نامه اي بين بخشي براي برطرف كردن موانع و مشكلات موجود در راستاي ارتقاء شاخص سلامت همگاني در شهرستان صورت پذيرد ». جالب اينجاست بعد از حدود يكسال و سه ماه از برگزاري اين جلسه، گزارشي كه از طرف (خانه مشاركت هاي مردمي، شوراي پيام گذار سلامت، رئيس انديشگاه سلامت) به ايشان داده بودند شبكه جمع آوري فاضلاب به عنوان اولويت اول شهرستان جم انتخاب شده بود در حالي كه آقاي نصيري رئيس خانه مشاركت هاي مردمي به ترتيب پنج اولويت شهرستان را 1. سلامت روان 2. آب آشاميدني سالم 3. كشتارگاه 4. سبكزندگي 5. سموم كشاورزي اعلام نمودند و خبري از شبكه جمع آوري فاضلاب نبود و در بيانيه آخر جلسه آقاي حق شناس رئيس انديشگاه سلامت شهرستان جم، ازتأمين آب آشاميدني سالم به عنوان اولويت اصلي شهرستان نام برد.
مگر سه كميته (خانه مشاركت هاي مردمي، شوراي پيام گذار سلامت، انديشگاه سلامت ) يك هدف واحد را دنبال نمي كنند؟ پس چرا سه اولويت هاي متناقض و متفاوت به عنوان اولويت هاي اصلي جم انتخاب شده است.؟به راستي مشكل كار كجاست؟ چرا بعد از يكسال و سه ماه از اولين جلسه كه اولويت ها شناسايي شده بود هيچكدام از كميته هاي مربوطه پروپوزال و طرح پيشنهادي را ارائه ندادند؟ چرا كه در جلسه سال قبل كه با عنوان كميته سلامت و امنيت غذايي شهرستان به رياست جناب اقاي رفيعي پور ( معاون فرماندار) و آقاي دكتر صفوي به عنوان رئيس دبيرخانه سلامت و امنيت غذايي استان بوشهر در سالن جلسات فرمانداري برگزار گرديد به افراد حاضر درجلسه برگه اي مبتني بر 13 آيتم يا عنوان دادند كه افراد حاضر در جلسه مي بايست به دلخواه و طبق نظر شخصي خود از بين 13 مورد ذكر شده پنج آيتم را به عنوان اولويت هاي اصلي شهر جم مشخص كنند؟ و همين آيتم هاي انتخابي به عنوان 5 اولويت شهرستان انتخاب شد.
حال اين سوالات مطرح مي گردد كه آيا انتخاب اين پارامترها به لحاظ علمي و آكادميك صحيح است؟ چه كساني آيتم ها يا بهتر گفت تعيين كننده هاي اجتماعي را انتخاب نمودند و برچه اساس و ملاك و معياري؟ آيا در جلسه اي كه براي مشاركت حداكثري سازمان ها و مردم در امر سلامت برگزار شد، توده مردم و روساي سازمان هاي جم دعوت شده به اين جلسه از تعيين كننده هاي اجتماعي اطلاع و آگاهي داشتند؟ تعيين كننده هاي اجتماعي بسيار زياد و متغير هستند از جمله: ( آموزش، كار و محيط كاري، كشاورزي، درآمد و فقر، مسكن، ارائه خدمات سلامت، وضعيت دموگرافيكي، آب سالم، فاضلاب و شبكه جمع آوري آن، جمع آوري پسماند، فرهنگ و سبك زندگي، شبكه حمايت اجتماعي، حمل و نقل، انزوا و محروميت اجتماعي، اقتصاد و تجارت، رفتارهاي سلامت، سموم كشاورزي، دولت و شهرنشيني، كشتارگاه، اختلاف اجتماعي، عدالت، تكنولوژي و ارتباطات، حاشيه نشيني و وضعيت ساكنان بومي، خشونت، جرم و جنايت، زيرساخت هاي فيزيكي، صنعت و ...) غربالگري بر چه اساس و معياري از بين اينهمه تعيين كننده ها، صورت گرفته ودر نهايت اين 13 پارامتر انتخاب شده؟ آيا پارامترهاي مهم تري وجود نداشت كه در اين مقوله گنجانده شود؟
جواب: براي اينكه به هدف اصلي مجمع سلامت شهرستان ( مشاركت حداكثري مردم و همكاري بين بخشي ) برسيم، مي بايست به چند نكته توجه داشته باشيم.
به دليل اينكه همه سازمان هاي مستقر در جم بطور مستقيم و غير مستقيم در امر سلامت دخيل هستند، مي بايست در ابتدا اولويت هاي اصلي شهرستان شناسايي شود كه براي اين كار كافيست به مقالات متعدد در اين زمينه رجوع شود ( تمامي تعيين كننده هاي اجتماعي شناسايي شود و در قالب پرسشنامه به روساي سازمان ها داده شود و از بين تعيين كننده ها، پنج اولويت اصلي هر سازمان شناسايي شود) و يا از مسئولين سازمان ها استعلام شود كه اولويت هاي اصلي خودرا بيان نمايند. جهت روشن شدن موضوع مثالي عرض مي كنم: از ديدگاه من بهداشتي ممكن است اين پارامترها به عنوان اولويت هاي اصلي شهر جم ( آلودگي هوا، جمع آوري مواد زائد جامد، آب سالم و ...) باشد، در حالي كه از ديدگاه كارشناس محيط زيست ممكن است اين پارامترها ( امنيت غذايي، شيوه زندگي سالم، محيط زيست و... ) باشد و اولويت سازمان هاي ديگر به همين منوال متغير باشد. حال بعد از شناسايي اولويت هاي هر سازمان با 2 تكنيك مي توان اولويت هاي مشترك بين سازمان ها كه به نوعي اولويت هاي شهرستان جم هستند را پيدا نمود.
يكي از رايج ترين تكنيك ها، تكنيك دلفي است كه براي شناسايي نقش سازمان ها در قبال تعيين كننده ها مي توان تا رسيدن به اشباع اطلاعات نظرسنجي نمود كه براي اين كار از روساي سازمان هاي مرتبط و مديران گروه فني و مركز بهداشت شهرستان جم تا رسيدن داده ها به حد اشباع نظرسنجي مي شود. بدين صورت كه ابتدا پرسشنامه اي كه توسط محققين طراحي شده به ذينفعان داده مي شود. پس از پاسخ ذينفعان يكايك پرسشنامه هاي تكميل شده جمع آوري مي شود و سازمان هايي كه 70 درصد آرا را كسب كرده باشند در دور اول انتخاب مي شوند و سازمان هايي كه 35 الي 70 درصد كسب كرده اند براي بار دوم پرسيده مي شود. تكنيك دوم كه Blind يا نابينا ناميده مي شود اين است كه يك محله را به شكل تصادفي انتخاب مي كنيم و نمونه گيري توسط چند پرسش گر كه از قبل آموزش ديده اند به منازل مراجعه و كار جمع آوري داده ها را انجام مي دهند. سپس 5 اولويت مشترك هر روش را به عنوان 5 اولويت اصلي شهرستان اعلام مي نمايند. با اين روش هم مردم را در امر مشاركت دخيل نموده ايم و هم مسئولين بهداشت و كليه سازمان هاي ديگر...
با توضيحات ساده گفته شده سوال اينجاست كه چرا بعد از يكسال و سه ماه هنوز پروپوزال و طرح پيشنهادي اولين اولويت نوشته نشده است؟ سه كميته مرتبط ( خانه مشاركت هاي مردمي، شوراي پيام گذار سلامت، انديشگاه سلامت ) جواب اين سوال رو به مردم بدهيد. البته كاملا مشخص هست و آن عدم اعتماد مسئولين بهداشت به نخبگان جمي و NGO هاي مشتاق ( سازمان هاي مردم نهاد) در اين زمينه هست و يا اينكه ( در كمال احترامي كه براي اعضاء كميته قائل هستم ) اين كميته هايي كه از آنها نام برده شد عملكرد و كارايي لازم را نداشته اند و بقول شاعر: سال ها دل طلب جام جم از ما مي كرد... وانچه خود داشت زبيگانه تمنا مي كرد.
درباره امنيت غذايي نيز بعدها مطلبي در اين زمينه بيان خواهم نمود. ضمناً جناب آقاي نصيري ( رئيس خانه مشاركت هاي مردمي) بطور يقين و مسلم و مسجل صحبت نفرمايند كه كانكس هاي تعبيه شده جهت توزيع آب، آب شرب سالم و بهداشتي توزيع مي كند چرا كه مانيتور و پايش كردن چنين آب هايي تقريباً غير ممكن است، چون هر لحظه احتمال آلودگي ثانويه وجود دارد. ثانياً هيچكدام از كانكس هاي مستقر در بهارستان و حتي در جم از استانداردهاي لازم برخوردار نيستند. ( بعنوان مثال كانكس مستقر در مجاور پل اسلام آباد( ايستگاه شماره 7) به علت عدم رعايت فاصله مناسب با تصفيه خانه فاضلاب، و از آنجايي كه بسياري از ميكروارگانيسم هايي كه باعث بيماري مي شود من جمله لژيونلا پنوموفيلا و آسپرژيلوس فوميگاتوس كه بسيار شايع هستند از طريق هواي در محدود تصفيه خانه فاضلاب منتقل مي شوند كه عامل بيماري Air born disease مي باشد و همينطور كانكس استقراريافته كنار بازارچه شهرداري جم ( ايستگاه شماره 6) نيز به علت نزديك بودن سرويس بهداشتي مكان مناسبي به نظر نمي رسد.
خبر مرتبط:
[کد خبر:AJ25620]
