آینه جم: علی پریشان:
تاریخچه تعزیه خوانی در جم بر اساس نسخه هاي خطي تعزيه خواني در حسينيه با كرامت شاه نشين ولايت به عنوان اولين حسينيه در جم به ١٨٠ سال مي رسد ،با توجه به فرسودگي نسخ و نياز به باز نويسي آنها ميتوان قدمتي ٢٠٠ ساله براي آن متصور شد .
از چگونگي ورود و بانی تعزيه در جم بايد از بزرگ مردي به نام مرحوم محمد علي خان پريشان جمي نام برد ؛ ايشان به مدت ٦ سال در مدرسه خان شيراز كه از مدارس علوم ديني وقت بود كسب علم نمود بعدها به جم عزيمت كرد و به واسطه درايت و كياستي كه داشت به فرمان فرهاد ميرزا معتمدالدوله قاجار حاكم منطقه جم شد به واسطه مراوده و ارتباطي كه با شيراز داشت و حب و دوستي اهل بيت كه در سينه داشت در شيراز تعزيه را از نزديك مشاهد نمود و علاقمند به اجراي آن در جم شد كه بدين شكل اين مهم در جم بنيان گذاشت ؛ ايشان در ابتداتعزيه خواني و بعدها تعزيه گرداني مي كرد؛ در واقع پرچمدار عزاي حسيني و بانی تعزيه و روضه خواني در جم بوده است و علمي كه برپا داشت تا به امروز به وسيله برادر بزرگ ايشان حاج عباس و پس از آن فرزندانش ملا علي اكبر، ملا محمد تقي و ملا محمد كه از طايفه ملا علي ميرزاي مدگماري جم بودند توسط خاندان ایشان تا به امروز استوار مانده است .
نقش سادات و طبقه ملاها ( آخوندها) و همچنين طوايف جم در نسخه خواني، بازنويسي نسخه ها ، تعليم تعزيه خوان ها ، و بر پايي اين مراسم ها و تعزيه گرداني بسيار پر رنگ بوده است.
مرسوم بوده است كه نقش امام حسين (ع) حتما از سادات منطقه تعزيه خواني كند كه هنوز مرسوم است.
تقریبا بعد از ۳۰ الی ۴۰ سال بعد از آغاز تعزیه خوانی شاه نشین جم؛ كپي از نسخه هاي تعزيه جم به ريز ، دارالميزان ، صيدي و حسين آباد برده شده كه به سبك تعزيه جم با همين سبك اجرا و نوا و پوشش لباس اجرا مي شود.
متاسفانه در برخي اجراها به دليل عدم آشنايي با نواهاي تعزيه ، نقش آفرينان و تعزيه خوان هاي جوان در اجرا اختلافات فاحش با تعزيه اصيل جم ( شاه نشين ) وجود دارد اما در نوع اشعار و نسخ تعزيه تغييرات بسيار ناچيز است.
در برخي موارد شاهد هستيم افرادي از روي بي اطلاعي و شايد هم دلایل دیگری سعي دارند با بيان مطالبي غير واقع و احساسي تاريخچه تعزيه را تغيير دهند و يا علم تعزيه ابا عبدالله (ع) كه به دست انساني نيك انديش و محب اهل بيت مرحوم محمد علي خان پريشان برافراشته شده است به نام خود مصادره كنند هر چند اين كار امكان پذير نيست اما اخلاقاً نبايد چنين فضايي شكل بگيرد و اينگونه مسائل مطرح گردد.
سابقه تعزيه در روستاي صيدي حدوداً ٢٠ سال است، حسين آباد ٤ سال است ، ريز ١٥٠ سال است شاه نشين ولايت ١٨٠-٢٠٠ سال است .
از تعزيه گردانان به نام جم ميتوان از مرحومان ملا محمد ، كامران بزرگ ، عباس خان ، علي منوچهري ، عبدالحسن جم رتبه ، حاج عبدالحسن راستين و حاج شيخ محمد حسين خطيب که با ٤٠ سال تعزيه گرداني از با سابقه ترين افراد هستند نام برد.
[کد خبر:AJ29302]
