آینه جم؛ حرا و یا مانگرو، از شگفت‌انگیزترین پوشش‌های گیاهی این کره خاکی است که با تمامی ظرفیت‌ها و اقبال جهانی، در سواحل جنوبی ایران نه تنها مغفول مانده بلکه در مناطقی همانند بندرخمیر و قشم در معرض تخریب و تهدید نیز قرار گرفته‌اند.

به گزارش  تسنیم؛ جزیره قشم با 120 کیلومتر طول نه تنها در بخش خاکی خود بلکه در بخش ساحلی و دریایی نیز دارای شگفتی‌هایی کم‌نظیر و گاها بی‌نظیر است که هر کدام در جای خود خواهان ساعت‌ها وقت برای گشت و گذار است.

https://newsmedia.tasnimnews.com/Tasnim/Uploaded/Image/1396/08/22/1396082212210197112486104.jpg

جنگل‌های حرا به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست کره در نیمه شمالی و بخشی از ساحل جنوبی قشم یکی از این شگفتی‌هاست که چشم هر بیننده‌ای را به خود می‌دوزد.

محدوده جنگل‌هالی حرا در قشم با 200 کیلومتر مربع وسعت، که ترکیبی از خشکی و دریاست از  صدها هزار اصله درخت بهم فشرده تشکیل شده که با نام حرا شناخته می‌شوند.

در جنگل‌های حرا به طور میانگین درختانی به ارتفاع حدود چهار متر وجود دارد که ریشه‌هایشان در آب شناور و خصوصیت بارزشان تبدیل آب شور به شیرین است، برگ این درختان خاصیت دارویی و ضد باکتریایی دارد و اهالی بومی مجاور، برای دام هایشان نیز از برگ این درختان استفاده می‌کنند.

وجود حرا در بخش آبی خلیج فارس و در نزدیکی سواحل علاوه بر ایجاد سایه‌سار خنک برای پرندگان و سایر موجودات، در عمق نیز، مامن خوبی برای آبزیان و سایر موجودات دریایی با توجه به غنی‌سازی آب‌های محیطی دارد، به نحوی که امروز اغلب فعالان و کارشناسان محیط زیستی از بین رفتن پوشش حرا را برابر با از بین رفتن محل تولید و تولد چرخه‌های اول زنجیره غذایی می‌دانند.

حرا را می‌توان در حالت طبیعی خود به مسکن و ماوایی برای انواع و اقسام جانوران و جانداران در هوا و زمین و دریا تشبیه کرد که دارای جان و سرزندگی است و همانند شهرهای شلوغ ترددها در آن همواره رویه‌ای خاص و قابل تامل دارد.

در واقع با بازدید از حرا می‌توان در محدوده‌ای متمرکز و در مدت زمانی کم، ده‌ها موجود زنده از آبزیان گرفته تا پرندگان، خزندگان و لاک‌پشت‌ها را از نزدیک مشاهده کرد، فرصت‌هایی که شاید در مناطقی دیگر برای به دست آوردن آنها باید به طور پراکنده ساعت‌ها زمان و هزینه‌های گزاف صرف کرد.

جنگل‌های حرا یکی از مهمترین کانون‌های تنوع زیستی بر روی کره زمین محسوب می‌شود پوشش گیاهی آن علاوه بر درخت حرا عمدتا شامل گز و نی و پوشش جانوری‌اش شامل مرغابی، پرستو، حواصیل، فلامینگو، عقاب دم سفید، جغد ماهیگیر، مرغ دریایی، پلیکان، لاک‌پشت، خرچنگ و ماهیان و صدف‌های گوناگون است.

گیاه حرا از تیره شاه‌پسند است و سازگاری‌اش با آب شور و شرایط سخت و نامناسب آن را معروف و در بین گیاهان کره زمین خاص کرده است، ریشه این درخت مثل سدی طبیعی از فرسایش ساحل جلوگیری می‌کند از طرفی دیگر اقلیم گرمسیری این منطقه موقعیت ممتازی را در زمستان برای پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی فراهم می‌کند.

جنگل حرای قشم (مشتمل بر پهنه آبی خاکی حدفاصل ساحل مرکزی شمال قشم تا بندرخمیر در سرزمین اصلی) علاوه بر ثبت در یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست کره در فهرست تالاب‌های بین‌المللی و مناطق حفاظت شده سازمان محیط زیست ایران هم قرار دارد.

این درختچه‌ها علاوه بر جنوب ایران در سواحل و مرداب‌های ساحلی مصر و عربستان نیز دیده می‌شوند. به این گیاه در بندرعباس حرا، در بلوچستان تمر و در بعضی از نقاط، تول گفته می‌شود. به عربی نیز آن را شوری و شوره می‌نامند.

درختان حرا، در قسمت‌های کم عمق، کنار و روی تپه‌های جزیره مانندی که هنگام پایین رفتن آب دریا از آب بیرون می‌آیند قرار گرفته‌اند. عمق آب این مناطق از یک تا یک و نیم متر تجاوز نمی‌کند؛ بنابراین جنگل هنگام بالا آمدن آب دریا، در آب‌های نیلگون خلیج فارس به حالت شناور می‌ماند و با فروکش کردن آب دریا به مدت 6 تا 7 ساعت مانند جنگل‌های مناطق خشک نمایان می شود.

گفته می‌شود که حرا را یک ایرانی از هندوستان به ایران آورد و در نزدیکی بندر لافت قشم کاشت. زیبندگی حرا بیشتر در جزیره قشم به خصوص مثلث لافت، گورزین و کوران است.

به روایتی دیگر این گیاه اسطوره‌ای که از اشک چشم آدم روییده‌ است، حرا نام دارد و به افتخار دانشمند شهیر ایرانی، بوعلی‌سینا این نام را بر آن نهاده‌اند.

قابلیت‌های پژوهشی و آموزشی این نظام اکولوژیک استثنایی و منحصر به فرد همانقدر برای دانشجویان جذابیت دارد که دیدن غروب سحرانگیز جنگل‌های نیمه شناور آن برای مردم عادی؛ این جنگل‌ها کانون دیدنی‌های غیر متعارف و حیرت‌آور است.

گردشگری در حرا

یکی از جنگل‌های مهم حرا هرمزگان در ساحل جنوب غربی جزیره قشم نزدیک روستای طبل قرار دارد و برای رسیدن به آن باید به جاده جنوبی جزیره بروید.از آنجا یک جاده فرعی دارد که شما را به سمت دریا هدایت می‌کند از روستای طبل تا اسکله طبل تنها پنج کیلومتر فاصله است و موقعیت اسکله قایق‌های جنگل حرا به گذشت و گذار بپردازید.

همچنین برای دیدار از جنگل‌های حرا واقع در میانه بندرخمیر و ساحل شمالی قشم نیز می‌توان از راه‌ دسترسی بندرلنگه به بندرعباس و یا بالعکس استفاده کرد. توسط شهرداری بندرخمیر و محیط زیست در مجاور شهر خمیر مجموعه‌ای تفریحی برای اسکان موقت و برخوردار از قایق‌های کوچک برای گشت‌زنی گردشگران در کانال‌های میانی جنگل‌های حرا در این منطقه از هرمزگان ایجاد شده است.

در شرق هرمزگان و خورآذینی که در انتهای دلتای میناب و سیریک قرار دارد نیز جنگل‌های حرا با اندک تفاوتی از جنگل‌های حرا مرکزی هرمزگان هر ساله گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند، برای دسترسی به حرا خور آذینی نیز باید از طریق بندرعباس و یا میناب به سمت شهرستان بندرسیریک مسیرهای خود را انتخاب کرد.

جنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراجنگل حراحرا هرمزگان

 

[کد خبر:AJ23497]
پايگاه خبري تحليلي آينه ي جم

کانال تلگرامی پايگاه خبري تحليلي آينه ي جم