آینه جم: دکتر عابدين عابدي زاده
“شخصي بر سر تپه اي چاهي مي كند؛ گفتتند كه نكن به آب نمي رسي؛ بگفتا به آب نرسيم به نان كه مي رسيم."
تجربه و تحقيقات نشان داده كه تقريباً بخشي از جمعيت جامعه ايران معيار و رفتار راي دهي شان بر پايه شناخت و درك سياسي نه چندان عميقي نبوده و معيارهايي غير از مولفه هاي اصلي براي شناخت كانديداي اصلح بكار مي برند. ورودم به عرصه انتخابات مجلس دهم شوراي اسلامي به عنوان كانديداي مستقل تجربه ميداني ارزشمندي در ارتباط با فرهنگ سياسي و اجتماعي به همراه داشت و موجب شد که شناخت عمیق تری نسبت به رفتارها و كنش هاي سياسي و اجتماعی جامعه به دست آورم. هر چند سبك رفتار سياسي در جامعه ما هنوز توسعه كافي پيدا نكرده و اين وضعيت تنها مختص به يك منطقه خاص هم نيست.
در خيلي از فرهنگ هاي بومی و منطقه ای معيار انتخاب، هم قوم يا اقوام بودن است و همچنين در بعضي فرهنگ هاي سياسي، اقتصاد(بخوانيد پول) يكي از مولفه هاي تاثيرگذار براي رسيدن به هرم قدرت است تا آنجا كه اين سبك انتخاب به جريانات سياسي آن جامعه نيز ورود پيدا كرده چرا كه فرهنگ سياسي هر جامعه اي تقريباً ريشه در فرهنگ عمومي آن جامعه دارد و گاهاً انديشمندان سياسي نيز ناخواسته در دام اين شيوه رفتار سياسي افتاده اند.
در تجربه انتخاباتي ام به عنوان شخصي كه خود را در محك افكار عمومي جامعه به عنوان كانديدا قرار داده، صرفنظر از پیشنهادهای مالي كه گاهاً از طرف بعضي از افراد جهت فروش راي (بخوانيد فروش انديشه) ديده مي شد، مسئله جانبي ديگر موضوع هزينه هاي انتخاباتي جهت معرفي كانديداها نيز بحث ديگري است كه در صورت نبودن بودجه ای جهت تبلیغات و شناساندن اهداف و برنامه هاي كانديداها به افكار عمومي، حاصلی جز سردرگمي خود و جامعه نخواهد داشت چون بدلیل ضعف ساختار انتخاباتی نه صداي كانديدا به خوبي شنيده خواهد شد و نه ساز و كار انتخابات به گونه اي خواهد بود كه صداي همگان يكسان شنيده شود و به مصداق آيه شريفه قرآن كه مي فرمايد "بشارت باد به شما كه سخنان همه را مي شنويد و نيك ترين را انتخاب مي كنيد" معنا پيدا نخواهد كرد.
ياد سخن كارل ماركس افتادم كه مي گويد: "اقتصاد زيربنا و فرهنگ روبنا" است، البته اين را باید پذیرفت كه واقعيت و مسئله موجود جامعه، مشكلات معيشتي، رفاه اجتماعي و اقتصاد است و همين مسئله در زمان انتخابات مي تواند تبديل به يكي از مولفه هاي اصلي روش انتخاب گردد كه به نظر اين رفتار راي دهي براي جامعه اي كه مي خواهد به سمت و سوي هدايت فكري و توسعه پايدار حركت كند بسیار خطرناك است. آیات و روایات فراوانی داریم که مسلمانان را به کار، تلاش، تجارت و کسب مال حلال سفارش کرده و جامعه را از فقر و تنگدستی بر حذر داشته و فقر را خطرناک ترین دشمن تکامل انسانی و موجب عقب ماندگی فکری و انحطاط عقلی و اخلاقی معرفی کرده است كه با همين مضمون حضرت علي (ع) مي فرمايد: "فقر و تنگدستی زبان افراد زیرک و باهوش را می بندد و آنان را از بیان دلايل گنگ و لال می گرداند.
اگر بپذیریم که انتخاب یک کاندیدای اصلح یک ضرورت و نیاز در جوامع بشری می باشد آنگاه می توان به درس گفتارهای مازلو روانشناس انسان‌گرای معروف رجوع کرد که سلسله مراتب نیازهای آدمی را به هرمی پنج بخشی تقسيم مي كند كه این سلسله مراتب از نیازهای ابتدایی چون نیاز به آب و هوا و غذا در طبقه پایینی شروع شده و هرچه به سمت طبقات بالاتر می‌رود نیازهاي پیچیده‌تر انسانی همچون نیازهای امنیتی، نیازهای عاطفی، نیازهای اجتماعی و نیازهای خودشکوفایی شكل مي گيرد.
رابطه انتخابات و نياز نيز همين گونه است، چرا كه انتخابات يكي از مولفه هاي حكومت هاي مردم سالار و از شاخص هاي عمده توسعه تلقي مي شود و چنانچه جامعه در نيازهاي ابتدايي خود مانده باشد و زندگي اجتماعي آنها داراي توسعه كمي و كيفي مناسب نباشد انتظار داشتن رفتارهای مدرن در راس هرم مازلو از سوی مردم انتظاری عبث و بیهوده خواهد بود با اينكه استنثناءتی نيز وجود دارد ولي اغلب دیده میشود که رفتار سياسي یک جامعه بر اساس نيازهاي همان طبقه اي كه در آن قرار گرفته اند شكل مي گيرد. بنابراين در كنار حل نيازهاي اوليه زندگي مردم، ورود احزاب سياسي به عنوان چراغ فكري كنش هاي سياسي اجتماعی وهمچنين حضور پررنگ سمن ها (سازمان هاي مردم نهاد) جهت جلوگيري از بي راهه رفتن افكار عمومي در حوزه هاي مختلف فرهنگي - اجتماعي لازم و ضرروي به نظر مي رسد تا سطح شناخت جامعه نسبت به تصميمات كلان كشور با دقت بيشتري صورت پذيرد و شاخصه هاي اصلي به جاي فرعي ملاك انتخاب قرار گيرد و اگر اين معادله معكوس گردد افراد فرصت طلب با شناخت و درك از نيازهاي ابتدایی جامعه با تئوريزه كردن گفتمان هايي متناسب با شرايط جامعه به هرم قدرت نزديك مي شوند و اين داستان سلسله وار تكرار مي شود....
