آینه جم- علیرضا فقیه: پس از رواج اینترنت در ایران و میان خانوادگان ایرانی، نرم‌افزارهای پیام‌رسان هم برای خود در میان نرم‌افزارها تلفن‌های همراه جا باز کردند، بطوریکه حتی دیگر کودکان شوق یادگیری زبان فارسی رادارند تا زودتر بتوانند از این نرم‌افزارها استفاده کنند. درهرحال، رواج این برنامه‌ها ضرر بزرگی به اپراتورهای تلفن همراه در ایران وارد کرد که تا چندی پیش این اپراتورها این خسارت بزرگ را جبران کردند. آن‌ها با ارائه نسل سوم (3G) و نسل چهارم (4G) در شهرها و حومه‌ها آن‌ها، حتی توانستند از ارائه‌دهندگان اینترنت‌های پرسرعت خانگی به دلیل کم‌سرعت بودن آن‌ها در عینی که اسم آن‌ها اینترنت پرسرعت است، پیشی بگیرند.

از سه سال پیش این موضوع به اوج خود رسید، بطوریکه همه مجذوب گوشی‌های هوشمند شدند، آن‌هم نه به خاطر امکاناتش؛ بعضاً به خاطر نرم‌افزارهای پیام‌رسان رایگان. ازآن‌پس گوشی‌های هوشمند روزبه‌روز ارزان‌تر و متنوع‌تر شدند، بطوریکه دیگر نوکیا جایی در میان دستان ایرانیان به‌عنوان موبایل اصلی نداشت، مگر اینکه شغلشان آن‌ها را مجبور به این کار کند. یکی از پربحث ترین موضوعات در میان کاربران این نرم‌افزارها این است که چه نرم‌افزاری نصب کنم که مخاطبان بیشتر در آن باشند، درعین‌حال امکاناتش هم خوب باشد. در جدول زیر به این موضوع پرداخته‌ایم:

ردیف	نام	آرم (لوگو)	خصوصیات	رتبه امنیت	ساخت کشور
1	واتس اَپ		حجم: 7/17	2	آمریکا
			امکان مکالمه تلفنی:دارد
			امکان ارسال مکان:دارد
2	وایبر		حجم:9/37	3	رژیم صهیونیستی
			امکان مکالمه تلفنی:دارد
			امکان ارسال مکان:دارد
3	تلگرام		حجم:9/11	1	آلمان
			امکان مکالمه تلفنی:ندارد
			امکان ارسال مکان:دارد
4	بیسفون		حجم:9/14	1	ایران
			امکان مکالمه تلفنی:دارد
			امکان ارسال مکان:دارد
5	لاین		حجم:8/23	2	ژاپن
			امکان مکالمه تلفنی:دارد
			امکان ارسال مکان:دارد

 همان‌طور که می‌دانید، امروزه همه‌ی کشورها هستند که می‌خواهند بر روی شهروندان خود تمرکز داشته باشند و آن‌ها را رصد کنند و این جزء سیاست آن‌ها است. متأسفانه ایران سال‌های زیادی بود که از قافله بازمانده بود و حتی در این راه تکانی هم نمی‌خورد. تا اینکه از چند سال پیش نرم‌افزارهای ارتباطی ایرانی زیادی معرفی شدند:

ردیف	نام	آرم(لوگو)	حجم
1	بیسفون		9/14
2	ساینا		13
3	فانوس		8/2
4	سلام		9/4

 طولانی بودن دوره‌ی کودکی:

متأسفانه مردم دیگر علاقه‌ای به استفاده از نرم‌افزارهای جدید پیام‌رسان ندارند و فقط از یک نرم‌افزار خاص استفاده می‌کنند؛ همین باعث کمبود استقبال از این نرم‌افزارهای بومی شد. علاوه بر آن، کمتر بودن امکانات نسبت نرم‌افزارهای مشابه خارجی خود دلالت بر این دارد که این نرم‌افزارها هنوز برای عرضه و یکپارچه شدن مناسب نیستند. حتی در بعضی از موارد مشاهده می‌شود که نرم‌افزار در هیچ فروشگاه نرم‌افزاری یافت نمی‌شود و همین باعث کاهش احساس امنیت مصرف‌کننده در نرم‌افزار می‌شود.

سرایت خلاقیت ایرانی:

امروزه کلاه نرم‌افزارهایی که در آن‌ها خلاقیت، جذابیت و کارایی وجود نداشته باشد، پس معرکه است. در میان نرم‌افزارهای پیام‌رسان ایرانی، ساینا در این امر از بقیه‌ی نرم‌افزارها پیشی گرفته است. این نرم‌افزار با ارائه خدمات گوناگونی چون امکانات برقراری تماس رایگان، ارسال پیام متنی، چت گروهی، ارسال عکس، فیلم و استیکر های جذاب و دوست‌داشتنی، توانسته امکانات خود را بیش از دیگر نرم‌افزارهای مشابه القا کند. با ساینا می‌توانید به هر جای دنیا تماس و پیام درون شبکه رایگان داشته باشید و با کمترین هزینه نسبت به نرم‌افزارهای مشابه، تماس بین‌المللی خارج از شبکه ساینا داشته باشید. همچنین ساینا 15000 ریال شارژ هدیه به‌منظور نشان دادن کیفیت مکالمات خارج از شبکه خود برای افرادی که تازه ثبت‌نام کرده‌اند در نظر گرفته است. نرخ‌های این نرم‌افزار در مقایسه با نرم‌افزارهای مشابه بسیار مناسب است. امّا ساینا هم همچون دیگر نرم‌افزارها هم اشکالاتی دارد. با یک جستجوی کوچک در فروشگاه نرم‌افزاری کافه بازار می‌توانید ببینید که حتی اسمی از این نرم‌افزار قدرتمند ایرانی نیست. کافه بازار با داشتن بیشترین جمعیت هوادار در میان سایر نرم‌افزارهای مشابه، می‌توانست تبلیغ خوبی برای این ابر پیام‌رسان باشد.

بیسفون هم در میان موبایل‌های ایرانی چنان هیاهویی درست کرده است که بیاوببین. این نرم‌افزار پرمخاطب ایرانی که با کانال‌های جذاب خود مردم را ساعت‌ها مجذوب خود می‌کند، توانسته در هر دو سیستم‌عامل اندروید و ios چشم باز کند؛ اما متأسفانه هنوز در میان نرم‌افزارهای پیام‌رسان ایرانی، نرم‌افزاری مخصوص سیستم‌عامل ویندوز فون نیامده است؛ این خود باعث از دست دادن مخاطب می‌شود، هرچند که این سیستم‌عامل موفقیت چشمگیری در ایران نداشته است، اما بالاخره مصرف‌کنندگانی در ایران دارد.

نقاط قوت این نرم‌افزار:

1- با دوستان و آشنایان خود از پیام‌های متنی و چندرسانه‌ای، گروه‌ها و تماس‌های اینترنتی به‌صورت کاملاً رایگان، نامحدود لذت ببرید.

2- نیازی به‌اضافه کردن دوستان خود ندارید، تمام دوستان شما که از بیسفون استفاده می‌کنند، به‌طور خودکار در لیست ارتباطات شما اضافه خواهند شد.

فانوس هم توانسته موفقیت بزرگی در این میان کسب کند. این نرم‌افزار بدون حتی کوچک‌ترین تبلیغاتی در فروشگاه‌های نرم‌افزار، توانسته خود در میان صفحات موبایل‌های ایرانیان جا کند. ازنظر من، این نرم‌افزار بزرگ‌ترین موفقیت را میان دیگر نرم‌افزارهای مشابه کسب کرده است؛ زیرا توانسته بدون کوچک‌ترین تبلیغی خود را در موبایل‌های مردم نصب کند.

و اما نرم‌افزار سلام؛ این نرم‌افزار به دلیل نوپا بودن هنوز خیلی نتوانسته وارد ذهن ایرانیان شود، ولی طراحی زیبا و حجم کم آن بسیار جای تأمل دارد. امیدواریم این نرم‌افزار هم بتواند راه دیگر نرم‌افزارها را قوی‌تر از گذشته طی کند.

نصف راه پیموده شد:

همین‌که ایرانیان به تقلا افتادند که نرم‌افزارهای پیام‌رسان خود را وارد این عرصه‌ی پرسود کنند، خودش کلی جای تقدیر و تشکر دارد؛ اما تا وقتی‌که مصرف‌کننده‌ای نباشد دیگر این نرم‌افزارها به چه دردی می‌خورند؟ شاید ما توانسته باشیم 50 درصد راه را بپیماییم؛ اما تا پله‌ی پایانی هنوز خیلی پیراهن‌ها باید پاره کنیم. در مرحله‌ی اول باید این نرم‌افزارها را به مردم معرفی کنیم؛ در این میان صداوسیما می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد. در مرحله بعدی باید امکانات این نرم‌افزارها را افزایش و سرعت آن‌ها را بالا ببریم تا مردم از نصب برنامه ناامید نشوند و آن را فوراً لغو نصب نکنند. در پله‌ی بعدی باید نرم‌افزارها خارجی را پاک‌کنیم تا دیگر از ما سرقت اطلاعاتی نکنند و اطلاعات درون موبایل ما را به تمسخر نگیرند و در آخر هم باید این نرم‌افزارها را به جهان معرفی کنیم و این راه را دوباره بپیماییم.