آینه جم: مصطفی هوشمند

شهرستان جم در سال جاری یکی از خشک‌ترین دوره‌های تاریخ خود را تجربه می‌کند. از ابتدای مهرماه ۱۴۰۳ تا ۱۷ دی‌ماه، تنها ۱۵ میلی‌متر بارش در شهرستان ثبت شده است، که بارش غیر موثری محسوب می‌شود(در تقویت منابع آب و پوشش گیاهی تاثیری ندارد)

آماری که از زمان راه‌اندازی ایستگاه هواشناسی فرودگاه جم در سال ۱۳۷۰ تاکنون بی‌سابقه بوده است. اما ماجرا تنها به این دوره محدود نمی‌شود؛ شواهد و اظهارات کارشناسان و مردم محلی حاکی از آن است که حتی در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ نیز چنین خشکسالی به این وسعت در جم مشاهده نشده است.

جم که در دو دهه اخیر معمولاً میزان بارش سالانه‌ای بالاتر از ۱۰۰ میلی‌متر را تجربه می‌کرد، اکنون با یکی از شدیدترین دوره‌های بی‌بارشی خود مواجه شده است. این کاهش چشمگیر بارندگی، پیامدهای گسترده‌ای در ابعاد مختلف زندگی شهری، کشاورزی و منابع آبی خواهد داشت.

عکس: سد سرچشمه باغان شهرستان جم 

بررسی نقشه‌ها و الگوهای بارشی نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت بارش مؤثری برای شهرستان پیش‌بینی نمی‌شود. این موضوع، زنگ خطری جدی برای منابع آبی منطقه و پوشش گیاهی به صدا درآورده و نگرانی‌ها درباره تأمین آب شرب و کشاورزی را دوچندان کرده است. تأمین آب شرب شهروندان، حفظ باغ‌ها و مزارع کشاورزی و همچنین پایداری اکوسیستم منطقه، همگی تحت تأثیر این خشکسالی قرار گرفته‌اند

با توجه به این شرایط، سال آینده می‌تواند یکی از سخت‌ترین و بحرانی‌ترین سال‌ها برای شهرستان جم باشد. منابع آبی این شهرستان که پیش‌تر نیز تحت فشار شدید قرار داشتند، اکنون با خطر کمبود جدی مواجه‌اند. این مسأله علاوه بر تهدید سلامت و معیشت شهروندان، می‌تواند به آسیب‌های اقتصادی گسترده‌ای برای کشاورزان منطقه منجر شود.

این بحران آب، نیاز به مدیریت هوشمندانه و اقدامات عملی فوری را بیش از هر زمان دیگری آشکار می‌کند. اصلاح الگوهای مصرف آب، کاهش هدررفت منابع آبی، اجرای پروژه‌های ذخیره‌سازی آب باران، و بهره‌برداری بهینه از منابع موجود، باید به سرعت در دستور کار مسئولان قرار گیرد. همچنین، مشارکت عمومی و آگاه‌سازی مردم در جهت مدیریت مصرف آب، نقش مهمی در کاهش اثرات این بحران ایفا خواهد کرد.

اگرچه شرایط فعلی نگران‌کننده است، اما همچنان امید به تغییر الگوهای جوی و جبران بخشی از کمبودها در فصل بهار وجود دارد. بارش‌های بهاری می‌تواند اندکی از فشارها را کاهش دهد، اما نباید باعث غفلت از ضرورت برنامه‌ریزی بلندمدت شود. تجربه این خشکسالی نشان می‌دهد که مدیریت منابع آب و اجرای طرح‌های مقاوم‌سازی در برابر خشکسالی، باید به یکی از اولویت‌های اساسی منطقه تبدیل شود./ تاورتا

نوشتن دیدگاه