آینه جم/ دیجیاتو نوشت: بیش‌از ۷۰ سال پیش، نازی‌ها طی یک حمله هوایی در جنگ جهانی دوم، باعث نابودی یکی از با ارزش‌ترین گنج های دریایی یعنی فسیل ایکتیوسور شدند.

 

دانشمندان قطعه‌هایی از فسیل گران‌بهای یک خزنده دریایی عظیم‌الجثه به نام ایکتیوسور (ichthyosaur) را پیدا کردند که گمان می‌رفت سال‌ها پیش طی بمباران نازی‌ها نابود شده باشد. در سال ۲۰۱۹ نیز دیگر قطعات این فسیل توسط دیرینه شناسان در موزه تاریخ طبیعی برلین کشف شد.

 

ایکتیوسور ها گروهی از خزندگان دریایی آبزی بودند که ظاهری شبیه ماهیان و آب‌بازسانان داشتند. این جانداران دریایی در طول دوران میانه زیستی فرگشت یافتند. بر اساس شواهد سنگواره‌ای، آن‌ها تقریباً ۲۵۰ میلیون سال پیش ظاهر و حدود ۹۰ میلیون سال پیش نیز منقرض شدند.

 

 

هنگامی که خلبانان نازی فسیل یکی از با ارزش‌ترین گنج های دریایی را در جریان حمله هوایی لندن در جنگ جهانی دوم بمباران کردند، تصویر سیاه و سفید دقیقی از خزنده دریایی درنده، معروف به ایکتیوسور، به‌عنوان تنها اثر بصری از این جاندار باقی ماند. اکنون، دانشمندان دو گچ‌بری از اسکلت این هیولای دریایی را در موزه‌ها کشف کرده‌اند (یکی در ایالات متحده و دیگری در آلمان).

 

 

این فسیل که در سال ۱۸۱۸ در لایم رجیس، منطقه‌ای در جنوب غربی انگلستان کشف و در سال ۱۸۱۹ ویژگی‌های آن مشخص شد، اولین اسکلت کامل یافت شده از یک ایکتیوسور محسوب می‌شد. این اولین باری بود که دانشمندان این گنج دریایی ارزشمند را با تمام استخوان‌ها و جزئیات آن مشاهده می‌کردند؛ از جمله باله‌های عقبی که در فسیل‌های قبلی مشخص نبودند.

 

از سال ۱۸۲۰، فسیل این مورد از با ارزش‌ترین گنج های دریایی در مجموعه کالج سلطنتی جراحان لندن نگهداری می‌شد، تا زمانی که طی حمله هوایی آلمان در می سال ۱۹۴۱، موشک‌های ارتش نازی به این کالج اصابت کردند. دانشمندان در ۲ نوامبر در مجله Royal Society Open Science اعلام کردند که فسیل این هیولای دریایی به طور قطع نابود شده است و هیچ سابقه‌ای از مدل‌های گچی این فسیل وجود ندارد.

 

 

دین لومکس، دیرینه‌شناس دانشگاه منچستر، می گوید: «محققان زمانی که مطمئن بودند فسیل این گنج دریایی ارزشمند نابود شده، به طور کاملاً تصادفی قالبی از فسیل این موجود را در خزانه‌ موزه‌ای در بریتانیا یافتند. این کشف زمانی صورت گرفت که محققان در حال سفر برای جستجوی فسیل‌های ایکتیوسور اولیه بودند.»

 

لومکس در ایمیلی به لایو ساینس گفت: «با توجه به اینکه این نمونه ابتدا در بریتانیا پیدا شده است، می‌توان فرض کرد که قالب‌های احتمالی دیگر از این هیولای گمشده و سایر گنج های دریایی نیز در موزه‌ بریتانیا پنهان هستند.»

 

 

 

ایکتیوسور ها در زمان دایناسورها می‌زیستند و از ۲۵۰ میلیون سال تا حدود ۹۰ میلیون سال پیش در حال حکومت بر دریاها بودند (از زمان تریاس پیشین تا کرتاسه پسین). آنها بدن‌هایی کشیده با طول حدود ۲۰ متر همراه با سرهای بلند و باریک داشتند.

 

در سال ۲۰۱۶، لومکس و جودی ماساره، استاد بازنشسته در بخش علوم زمین در SUNY Brockport، اولین نسخه از دو فسیل باقی مانده از ایکتیوسور ها را در موزه پی بادی دانشگاه ییل، واقع در شهر نیوهیون ایالت کنتیکت آمریکا، شناسایی کردند.

 

این گنج دریایی کشف شده با وجود ارزشمند بودن، بسیاری از جزئیات دقیق ساختار ایکتیوسور ها را نداشت و به نظر می‌رسید یک نسخه بسیار اولیه و قدیمیست که مستقیماً از نسخه اصلی در اوایل تاریخ خود ساخته شده است.

 

در دسامبر سال ۲۰۱۹، لومکس هنگام بازدید از مجموعه‌های موزه تاریخ طبیعی برلین، دومین نسخه از فسیل ایکتیوسور را پیدا کرد. طبق گزارش‌های موجود، هیچ سابقه‌ای مبنی بر حضور این فسیل در کاتالوگ‌های موزه وجود نداشت و لومکس در حین پرسه زدن در راهروهای انبار، با این نسخه روبه‌رو شد.

 

او می‌گوید: «هنگامی که در حال مطالعه بر روی فسیل‌ها و گنج‌های باستانی ارزشمند موجود در موزه بودم، ناگهان با این گنج دریایی خارق‌العاده برخوردم و فوراً متوجه شدم که این فسیل متعلق به کدام جاندار است.»

 

طبق مطالعات انجام شده توسط لومکس، فسیل‌ یافت شده در برلین برای تطابق بیشتر با تصویر سیاه سفید موجود از فسیل، دستکاری شده بود و وضعیت بسیار بهتری نسبت به فسیل قبلی داشت. این فسیل احتمالاً دیرتر از نمونه ییل تشکیل شده است و می‌تواند جزئیات اسکلت ایکتیوسور را با دقت بیشتری به‌نمایش بگذارد.

 

فسیل‌های کشف شده از این گنج های دریایی نشان می‌دهند که برخی از جزئیات ساختار اسکلت ایکتیوسور ها به طور دقیق در نقاشی باقی مانده ثبت نشده است. به‌عنوان مثال، در تصویر استخوان ران راست باریک‌تر، متقارن‌تر، و بهتر نسبت به قالب برلین است. به‌علاوه، جزئیاتی در استخوان‌های باله عقب در سمت راست وجود دارد که در تصویر ثبت نشده است.

 

 

اگر این قالب‌ از فسیل‌ها نبودند، هیچ راهی برای دیرینه شناسان مدرن وجود نداشت تا بررسی کنند که آیا ساختار نقاشی‌ موجود از هیولاهای دریایی درست است یا خیر.

 

بر اساس این مطالعه، در حالی که مشخص نیست چه کسی فسیل ایکتیوسور را برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم (پیش از حمله هوایی هیتلر) پیدا کرده است، اما احتمال قوی وجود دارد که توسط دیرینه شناس انگلیسی و جمع آوری‌کننده فسیل، مری آنینگ، کشف شده باشد.

 

بر اساس گزارش موزه تاریخ طبیعی لندن، آنینگ به دلیل اکتشافات دوره ژوراسیک (۲۰۱ میلیون تا ۱۴۵ میلیون سال پیش) در لیم رگیس، از جمله اولین فسیل‌های شناخته شده ایکتیوسور و اولین اسکلت کامل خزنده دریایی گردن دراز به نام پلزیوسار، شهرت داشت.

 

لومکس گفت: «پیدا کردن قالب‌های فسیل گمشده از زمان هیتلر، تقریباً مثل این بود که گام روی جای پای مری آنینگ گذاشته‌ام و همان هیجان کشف دوباره این فسیل را داشتم.»