آینه جم/برنامه توسعه هواپیمای نسل پنجم ترکیه که به نام پروژه تی‌اف-اکس (TF-X) یا ام‌ام‌یو (MMU) شناخته می شود، در حال پیشرفت است. این جت جنگنده قرار است در بازه زمانی 2030 تا 2035 جایگزین جت های جنگنده اف-16 نیروی هوایی ترکیه شود.
آژانس دفاعی ترکیه به تازگی تصویری را در شبکه های اجتماعی خود منتشر کرده است که میزان پیشرفت نخستین نمونه اولیه از جت جنگنده نسل پنجم ترکیه را نشان می دهد. این نمونه اولیه قرار است در 18 مارس سال جاری میلادی خط مونتاژ را ترک کند.
نخستین نمونه اولیه از جت جنگنده نسل پنجم ترکیه در مرحله پایانی مونتاژ قرار دارد، جایی که به تازگی پیشرانه های جنرال الکتریک اف110 (GE F110) که تحت لیسانس در ترکیه تولید می شوند، روی آن نصب شده و پوشش جاذب رادار برای کاهش سطح مقطع راداری این هواپیما نیز اعمال شده است.
جت جنگنده تی‌اف-اکس؛ طراحی و ویژگی ها
هواپیمای جنگی ملی آینده یا به اختصار ام‌ام‌یو که به نام پروژه تی‌اف-اکس نیز شناخته می شود، یک جت جنگنده نسل پنجم رادارگریز خواهد بود. تی‌اف-اکس یک جت جنگنده چند منظوره است که اگرچه با تاکید بر ماموریت های هوا به هوا طراحی شده است، اما قادر به انجام ماموریت های هوا به سطح نیز خواهد بود.
تی‌اف-اکس هواپیمایی مجهز به دو پیشرانه است که باید قادر به انجام پرواز سوپرکروز (سرعت های فراصوت بدون استفاده از سامانه پس‌سوز) باشد.
نخستین نمونه اولیه این جت جنگنده از همان پیشرانه های جنرال الکتریک استفاده می کند که شرکت TUSAS ترکیه به صورت محلی برای جت جنگنده اف-16 بلوک 50 مونتاژ می کند. این در شرایطی است که کار روی ساخت پیشرانه ای جدید برای استفاده در جت جنگنده تی‌اف-اکس و رسیدن به پتانسیل کامل این هواپیما ادامه دارد.
حضور یک شریک خارجی مانند رولز رویس یا جنرال الکتریک برای ارائه کمک فنی نیز منتفی نیست زیرا تسلط بر فناوری پیشرانه برای جت های جنگنده مدرن بسیار دشوار است و تعداد کمی از کشورها موفق به انجام این کار شده اند.
جت جنگنده تی‌اف-اکس دارای رادار AESA، تجهیزات اپترونیک، سامانه های جنگ الکترونیک، کابین شیشه ای و تسلیحات طراحی ترکیه خواهد بود. الگوریتم های یادگیری و هوش مصنوعی نیز به خلبان کمک خواهند کرد. یکی دیگر از موارد قابل توجه ساخت بخش هایی از ساختار بدنه هواپیما با استفاده از چاپگرهای سه بعدی است.
بر اساس اطلاعات فنی ارائه شده، طول، فاصله دو نوک بال و ارتفاع جت جنگنده نسل پنجم تی‌اف-اکس به ترتیب برابر با 21 متر، 14 متر و 6 متر است. این هواپیما می تواند با سرعت 1.8 ماخ در ارتفاع 40 هزار پا پرواز کند و سقف پرواز آن 55 هزار پا است.
جت جنگنده تی‌اف-اکس؛ زمانبندی معرفی
نخستین پرواز جت جنگنده تی‌اف-اکس/ام‌ام‌یو در اواخر سال 2025 یا اوایل سال 2026 برنامه‌ریزی شده است. صنایع هوافضای ترکیه (Turkish Aerospace Industries) سه فروند نمونه اولیه بلوک 0 را تا سال 2026 و یک فروند نمونه اولیه بلوک 1 را تا سال 2029 تولید خواهد کرد.
مانند پروژه جت جنگنده کی‌اف-21 کشور کره جنوبی، نخستین هواپیماهای پروژه تی‌اف-اکس به نسل 4.5 تعلق خواهند داشت و با توسعه فناوری های مربوطه مانند پیشرانه های جدید، جت جنگنده جدید ترکیه با تولید بلوک 1 می تواند در گروه هواپیماهای نسل پنجم مانند اف-35 لایتنینگ 2 قرار بگیرد.
نیروی هوایی ترکیه دریافت 10 فروند از جت جنگنده تی‌اف-اکس بلوک 1 بین سال های 2030 تا 2033 را برنامه‌ریزی کرده است. در سال 2034، صنایع هوافضای ترکیه باید تولید انبوه این جت جنگنده و بلوک های پیشرفته‌تر بیشتر با هدف جایگزینی هواپیماهای اف-16 فعلی را آغاز کند. جت جنگنده نسل پنجم ترکیه قرار است تا سال 2070 در خدمت باقی بماند.
