آینه جم؛ ابوالحسن صفرپور:کات. کافی است. چند لحظه فکر کنیم راجع به یک هفته ی گذشته ی خود. در هرجا که با مسئول بالادست تری نسبت خود ارتباط داشته اید. چطور صحبت کرده اید؟ چگونه رفتار کرده اید؟ اصلا تا به حال به مناسباتی که در شهر حاکم است فکر کرده اید؟ در مناسبات خود از منطق و عقلانیت استفاده می کنید یا از تملق و چاپلوسی؟ حتی نحوه ی رفتار خود با کارمندان ادارات محل سکونت تان هم تصور کنید.
چند روزی است عکسی از جناب حسام الدین آشنا (مشاور رسانه ای رئیس جمهور) در فضای مجازی منتشر شده است مبنی بر دست بوسی ایشان از آیت الله جنتی. بدون تعارف هریک از ما ایرانیان نیز در چنین شرایطی، بعید نبود که حرکتی مشابه را انجام دهیم. این کنش دقیقا نشان دهنده ی "فرهنگ سیاسی ایرانیان" در تمام سال هایی است که حکومت های خودکامه‌ی پادشاهی برسرکار بوده اند.
به گواه تاریخ، ایران بیش از 2500 سال کشوری پادشاهی بوده است. در تمام این سال ها هرگز مردم قابل قیاس با پادشاهان نبوده اند. در این مدت مابین طبقه ی فرادست و فرودست چاهی ایجاد شده است که به این راحتی ها قابل پر شدن نیست. نسبت دادن الفاظی مانند "عوام" به مردم کشور نیز از نشانه های این روحیه ی بالا مرتبه گی است.
امروز وقتی پاسخ توضیح جناب آشنا و کامنت های مردمی در رابطه با این حرکت می خواندم ناخودآگاه به یاد دیارمان جم و نسبت مسئولینش با یکدیگر و با مردم افتادم. دقیقا یاد دارم که چندین سال قبل در فرمانداری جلسه ای مابین اعضای شورای شهرستان و فرماندار وقت بود. برحسب اتفاق بنده نیز به دلیلی در آن جلسه حضور داشتم. از زمانی که بسم الله گفته شد تا زمانی که داشت ختم جلسه اعلام می شد، کمتر سخنی در رابطه با شهر و مشکلات، مسائل و معضلات آن شنیدم. گوشم تماما پر شده بود از تعریف و تمجید و تملق. برای جوانی آرمان گرا در آن سنین بسیار جای تعجب داشت. مدام به خودم دلداری می دادم که نفر بعد حرفی از دردها میزند، اما افسوس! همه از حُسن ها و خوبی های شهر و مسئولین گفتند. صحبت ها سراسر گل و بلبل بود (دور از انصاف است که گفته نشود برخی حاضران نقد ها و صحبت های مفیدی نیز کردند).
مشکل دقیقا همین جاست! فرهنگ سیاسی ایرانیان (بعد از بده- بستان های سیاسی که موضوع بحث ما نیست)، برپایه تملق و چاپلوسی استوار است. باید ریشه های این فرهنگ را نیز در همان تاریخ 2500 ساله دانست. همان جایی که هنوز هم برای ما قابل افتخار و ستایش است. محمود سریع القلم کتابی دارد با عنوان "اقتدارگرایی ایران در عهد قاجار" که در آن به خوبی ریشه های رفتارهای سیاسی امروز ایرانیان را واکاوی می کند.
الفبای توسعه، پیشرفت و یا حتی رشدی ناچیز این است که روابط افراد با یکدیگر براساس "عقلانیت" شکل بگیرد و پیش برود نه براساس دست بوسی و تملق! وقتی ما به مردم می گوییم بخاطر حل مشکلات شما دست بوسی میکنیم یعنی به صورت مستقیم آنها را آموزش می دهیم که در موقعیت های مشابه، دست بوسی کنند.

ابوالحسن صفرپور