آینه جم/   اقیانوس ها زمین را زنده نگه می دارند. حدود 70 درصد از سطح سیاه زمین را اقیانوس ها پوشش داده اند و این پهنه های وسیع آبی در تنظیم دما، شرایط آب و هوایی، و پشتیبانی از موجودات زنده نقش دارند. همچنین، قرن هاست که اقیانوس ها به انسان ها در تامین غذا، حمل و نقل، تجارت، تفریح و الهام نیز کمک می کنند.

با این وجود، ما فقط حدود 20 درصد از اقیانوس ها را مشاهده، کشف و نقشه برداری کرده ایم. حتی برخی می گویند که این رقم می تواند به میزان پنج درصد باشد.

کمبودهای فناوری، هزینه زیاد، و دشواری از جمله موانع اصلی کاوش در آب های عمیق هستند اما این به معنای آن نیست که انسان ها برای این کار تلاش نکرده اند و حتی به موفقیت های قابل توجهی در کاوش اقیانوسی نیز دست یافته اند. از اختراع انواع جدید زیردریایی ها تا روش های دیگر، مبتکران، کاوشگران و ورزشکاران موفق شده اند تا خود را به اعماق غیرقابل تصور اقیانوس ها برسانند.

عمیق‌ترین غواصی در آب شور

تاریک، سرد و خصمانه از جمله واژه هایی هستند که هنگام تفکر درباره غواصی در آب های عمیق در ذهن ما نقش می بندند. اما خواستن، توانستن است و احمد جمال جبر به طور قطع این اراده را دارد.

شیرجه رکوردشکن احمد جمال جبر

با رسیدن به عمق غیرقابل تصور 323.35 متری، احمد جمال جبر عنوان رکورد جهانی گینس برای عمیق‌ترین غواصی را به خود اختصاص داده است. برای درک بهتر این عمق می توان به این نکته اشاره داشت که ساختمان کرایسلر در نیویورک سیتی 319 متر ارتفاع دارد و جبر موفق شد تا عمقی بیشتر از ارتفاع این ساختمان برود.

این مربی غواصی مصری در هجدهم سپتامبر 2014 در دریای سرخ دور از ساحل دهاب در مصر این غواصی عمیق را انجام داد. در آن زمان وی در زمینه غواصی 17 سال تجربه داشت و برای رفتن به چنین عمقی چهار سال تمرین کرده بود که نشان می دهد غواصی در آب های عمیق تا چه اندازه دشوار است.

رفتن به عمق 323 متری برای احمد جمال جبر فقط 12 دقیقه طول کشید. در مقابل، بازگشت به سطح آب چند ساعت زمان برد زیرا برای متعادل شدن فشار نمی توان به سرعت از عمق به سطح آب بازگشت. در مجموع، جبر 9 کپسول پر حاوی ترکیبی از اکسیژن، نیتروژن، هلیوم و هیدروژن را برای ثبت این رکورد استفاده کرد. گروه پشتیبانی وی نیز در کل حدود 90 کسپول را حمل کردند.

غواصی ورزشی خاص و بسیار کنترل شده است زیرا به عنوان نمونه، اگر بازگشت از عمق به سطح آب بیش از حد سریع صورت بگیرد یا در محاسبه کپسول اکسیژن مورد نیاز اشتباهی صورت بگیرد، پیامدهای این شرایط می تواند مرگبار باشد. اما احمد جمال جبر با ثبت رکورد خود در سال 2014 ثابت کرد که انسان می تواند به اعماقی غیرقابل تصور برود و از شرایط شدید غواصی در آب های عمیق نیز جان سالم به در ببرد.

عمیق‌ترین غواصی آزاد

انسان ها نه تنها با تجهیزات غواصی به اعماق باورنکردنی آب رفته اند، بلکه در رشته ای که به نام "غواصی آزاد" شناخته می شود، افراد بدون استفاده از این تجهیزات و فقط با استفاده از هوایی که در ریه های خود ذخیره کرده اند به اعماق آب می روند.

صیادان مروارید و ماهیگیران هزاران سال است که از غواصی آزاد استفاده می کنند که در این روش فرد با حبس و کنترل تنفس خود مدتی طولانی را زیر آب سپری می کند. غواص ابتدا با یک نفس ریه های خود را پر از هوا کرده و سپس به زیر آب می رود. گفته شده است تکنیک های تنفسی بسیاری توسط غواصان آزاد حرفه ای استفاده می شوند و این افراد پیش از رفتن به آب های عمیق سال ها تمرین می کنند.

هربرت نیچ عنوان "عمیق‌‌ترین مرد روی زمین" را برای رفتن به عمق 214 متری آب در رشته "بدون هیچ محدودیت" (No Limits) غواصی آزاد کسب کرده است. تا به امروز وی 33 رکورد جهانی را در رشته های مختلف غواصی آزاد به خود اختصاص داده است. نیچ در ژوئن 2012 موفق شد تا به عمق 253 متری آب نیز برود اما در مسیر بازگشت با مشکل مواجه شد که آسیب های جدی را برای وی به همراه داشت.

هربرت نیچ می تواند بیش از نه دقیقه نفس خود را زیر آب نگه دارد. این تقریبا هشت و نیم دقیقه طولانی‌تر از توانایی یک فرد عادی است. 

در مقام مقایسه، فقط چهار غواص آزاد در جهان از عمق 170 متری آب عبور کرده و دو نفر از آنها در تلاش های خود جانشان را از دست داده اند. هربرت نیچ در حال حاضر تنها فردی است که به صورت رسمی با یک نفس از این اعماق عبور کرده است.

عمیق‌ترین شیرجه برای بررسی لاشه کشتی غرق شده

زمانی که انسان ها برای حضور در اعماق آب از تجهیزات غواصی یا نفس خود استفاده نمی کنند، زیردریایی های پیشرفته وارد عمل می شوند.  

طی سال جاری میلادی، یک تیم پژوهشی به رهبری ویکتور وسکوو موفق شد عمیق‌ترین شیرجه برای بررسی لاشه کشتی غرق شده در تاریخ را با زیردریایی DSV Limiting Factor که توسط شرکت Caladan Oceanic توسعه داده شده است را با موفقیت انجام دهند. پژوهشگران از این زیردریایی برای رسیدن به لاشه کشتی یواس‌اس جانستون، ناوشکن نیروی دریایی آمریکا که در 25 اکتبر 1944 طی جنگ جهانی دوم غرق شده بود، استفاده کردند. لاشه این کشتی در عمق 6,456 آب دور از ساحل فیلیپین قرار دارد.

لاشه کشتی یواس‌اس جانستون در سال 2019 توسط رابرت کرافت، مدیر ماموریت های زیردریایی در شرکت ولکان و تیم وی با استفاده از یک زیردریایی کنترل از راه دور کشف شد. اما این زیردریایی می توانست تا عمق 6,000 متری آب پایین برود.

اما ویکتور وسکوو با استفاده از زیردریایی DSV Limiting Factor موفق شد تا عمیق‌ترین شیرجه با یک زیردریایی سرنشین‌دار در تاریخ را انجام دهد. آنها دو بار و هر بار به مدت هشت ساعت به عمق آب رفته و از لاشه کشتی یواس‌اس جانستون فیلمبرداری و عکسبرداری کردند.

عمیق‌ترین شیرجه زیردریایی

در دنیای غواصی و حضور در اعماق آب، ویکتور وسکوو و زیردریایی DSV Limiting Factor در سال 2019 نیز تاریخ‌ساز شدند.

پیش از شیرجه برای بررسی لاشه کشتی یواس‌اس جانستون، وسکوو مجموعه ای از سفرهای اکتشافی به اعماق اقیانوس های جهان را انجام داد.  

طی این سفرهای اکتشافی، وسکوو موفق شد زیردریایی خود را به گودال چلنجر یا چلنجر دیپ (عمیق‌ترین نقطه دنیا) در اقیانوس آرام هدایت کند. گودال چلنجر در درازگودال ماریانا قرار دارد و تقریبا 11,034 متر عمق دارد و به عنوان عمیق‌ترین نقطه زیر آب در سیاره زمین شناخته می شود که عمق آن از ارتفاع کوه اورست بیشتر است.

در 13 می سال 2019 وسکوو به نخستین فرد در سیاره زمین تبدیل شد که به عمق 10,927 متری آب رسیده و سومین نفری بود که به گودال چلنجر می رود.

آخرین بازدید از گودال چلنجر به سال 2012 باز می گشت که جیمز کامرون، کارگردان و کاوشگر مشهور، با استفاده از زیردریایی Deepsea Challenger موفق شد به عمق 10,908 متری آب برود. نخستین حضور در گودال چلنجر نیز به سال 1960 باز می گردد، زمانی که ستوان دان والش و دانشمند سوئیسی ژاک پیکارد با استفاده از زیردریایی Trieste به عمق 10,911 متری رفتند.  

اکتشافات در اعماق آب و موارد مربوط

همانگونه که مشخص است، سفر به آب های عمیق کار آسانی نیست. تقریبا طی شش دهه، سه نفر خود را به کف اقیانوس رسانده اند. در مقام مقایسه، 24 نفر بین سال های 1968 و 1972 به مدار نزدیک زمین سفر کرده و تا به امروز نیز افراد بسیاری این کار را انجام داده اند.

فشار فیزیکی شدید و محدودیت های بدن انسان موجب می شود سفر به اعماق آب خطرناک باشد. افزون بر این، هزینه های زیاد توسعه فناوری برای وسایل نقلیه زیرآبی حضور در اعماق اقیانوس و اکتشاف در آن را دشوار می کنند. اما آیا این دشوارتر از تولید لباس های فضانوردی و سفینه های فضایی است؟ خیلی مطمئن نیستیم.

این بدان معنا نیست که اکتشافات اقیانوسی را به اکتشافات فضایی ترجیح دهیم اما درک آنچه در نزدیکی ما رخ می دهد می تواند اثر قابل توجهی بر زندگی‌مان داشته باشد. به عنوان نمونه، ما می توانیم مدیریت، حفاظت، تنظیم و استفاده از منابع اقیانوس به روشی کارآمدتر که برای اقتصاد و زندگی ما و محیط زیست ضروری است را فرا بگیریم.

از طریق اکتشاف اقیانوس، ما می توانیم اطلاعات و داده هایی که برای رسیدگی به نیازهای فعلی و آینده ما مفید هستند را جمع آوری کنیم. این به تلاش های بهتر در زمینه حفاظت و پایداری کمک کرده و همچنین می تواند در درک و واکنش بهتر به رویدادهای طبیعی مانند زمین لرزه و سونامی نقش داشته باشد. همچنین، این روند می تواند به توسعه فناوری هایی که در محیط های دیگر نیز قابل استفاده هستند، منتج شود.

ترجمه: محمد مهدی حیدرپور

[کد خبر:AJ36339]