آینه جم/ سجاد بهزادی

"بیش از ۳۰ سال در صنعت گاز کشور خدمت کرده ام و در این مدت علاوه بر داشتن جایگاه های مختلف سرپرستی ؛ ۸ سال نیز مدیرعامل یک پالایشگاه مهم و مجتمع بزرگ گازی کشور بوده ام.در این مدت حتی یک نفر از بستگان ، دوستان و یا آشنایان دور یا نزدیکم، به سبب سفارش و رانت وارد حوزه اشتغال وزارت نفت و گاز نشد."

این سخن مدیرعامل اسبق پارس جنوبی و فجرجم بود که به شدت مورد تشویق جمعیت انبوه سالن قرار گرفت.

شبی مملو از جمعیت در یکی از سالن های وزارت نفت در شهرک نفت واقع در شهر جم ؛ تودیع دو تن از مدیران عامل صنعت گاز کشور بود.مهندس هادی هاشم زاده فرهنگ مدیرعامل سابق پالایشگاه جم و مجتمع گاز پارس جنوبی با این صنعت خداحافظی کرد.

او بسیار کوتاه از عملکرد خود در طی مدت تصدی سخن گفت؛ اما آنچه تمام جمعیت سالن را به وجد آورد، عدم استفاده وی از رانت مدیریتی و اشتغال نزدیکان و بستگانش بود. به راستی چرا جامعه از چنین عملکردی به شدت استقبال می کند؟ مدیرعامل بازنشسته پارس جنوبی گفت ۱۲ پالایشگاه را مدیریت می کرده است و روزانه نزدیک به ۷۵۰ میلیون متر مکعب گاز تولید داشته است، اما این سخن وی برای مخاطبان عادی بنظر می رسید.

پرسش مهم اینکه چرا جامعه ما، برای مدیری که بر حسب وظیفه واخلاق مدیریتی نمی خواهد از رانت استفاده کند و بستگانش را به کار مشغول کند دست می زنند واو را مورد تشویق جانانه قرار می دهند؟

یک:جامعه امروز ایران از تبعیض خسته شده است و احساس می کند استفاده از رانت و فساد به یکی از عادت های مدیران کشور تبدیل شده است. انتصابات فامیلی؛ به مثابه قطاری شده است که هر روز با سرعت بیشتری شتاب می گیرد و دولت سیزدهم هم در این زمینه به شدت زیر سوال است. با توجه به شرایط بیکاری در جامعه ایران و تورم شدید؛ وقتی یک مدیر ارشد وزارت نفت که به سادگی می تواند از رانت اشتغال و انتصاب دوستان ونزدیکان خود استفاده کند، اما طی سالهای طولانی حتی در یک مورد از این رانت استفاده نمی کند به شدت مورد تشویق جامعه قرار می گیرد.

دو:رانت اشتغال یکی از ساده ترین رانت های بدنه مدیریتی کشور است. استفاده از این رانت خیلی عادی بنظر می رسد وچنانچه مدیری به صورت متعارف، بستگان نزدیک خود را وارد اشتغال حوزه زیر مجموعه کند به صورت یک امر عادی و حتی قانونی نهادینه شده است.با این حال وقتی مدیری حاضر نیست از همین رانت ساده نیز استفاده کند به این معنی است که در دیگر بخش ها هم احتمالا مدیریتی سالم تر و اخلاقی تر را پشت سر گذاشته است.

سه: عدم استفاده از رانت اشتغال و انتصاب بستگان، می تواند به خودی خود برای یک مدیرعامل مایه افتخار باشد اما این امر کافی نیست.آیا مدیرعامل پارس جنوبی توانسته است در دوران مدیریتی خود از رانت اشتغال بستگان سرپرستان زیرمجموعه خود نیز جلوگیری کند و این رویکرد را برای همه سرپرستان زیر مجموعه نهادینه کند؟آیا مدیر پارس جنوبی توانسته است فرصت های جدید شغلی را برای جوانان جویای کار فراهم نماید؟ این دوپرسش بدون شک مکمل مورد اول هست و بنظر می رسد عملکرد مدیرعامل مجتمع گازی پارس جنوبی در این زمینه به شفافیت و کارآمدی مورد اول نبوده است.

(۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱)

نوشتن دیدگاه