آینه جم: مردم انتظار دارند دولت مهربان تر از قبل و پای کارتر از گذشته سهم و حق بوشهر را در این پروژه بزرگ ایفا کند تا کلنگ زنی نیروگاههای 2 و 3، مردم این سامان را نیز شادمان نماید و بر علاقه شان به این پروژه صنعتی بیفزاید، نه اینکه از نیروگاه دلگیر و ناراحت باشند.

آینه جم: آنطور که رییس سازمان انرژی اتمی خبر داده، کلنگ زنی دو نیروگاه اتمی جدید در بوشهر شنبه آینده با حضور مسئولان بلندپایه ایران و روسیه انجام می شود.

به گزارش «آینه جم»؛ این در شرایطی است که برخی کارشناسان معتقدند بستن همه قراردادهای هسته ای با روسیه حرفه ای نیست و سوابق این کشور نشان داده از ایران به عنوان کارت بازی در مقابل قدرت های دیگر و دستیابی به اهداف خود بهره می برد، همچنان که با تاخیر 11 ساله نسبت به قرارداد اولیه، نیروگاه بوشهر را تحویل داد.

در مقابل، سخنگوی سازمان انرژی اتمی در واکنش به این نگرانی ها، اخیرا طی مصاحبه ای خبری گفته: در قرارداد جدید بصورت حرفه ای تری ضوابط حقوقی در نظر گرفته ایم و عقب ماندگی در پروژه با جرایمی برای طرفین از جمله روسیه همراه است.

اینکه در شرایط خاص سیاسی بین ایران و روسیه، جرایم گفته شده چقدر بازدارنده خواهد بود، موضوع یادداشت زیر نیست و البته این مهم نیازمند مشاهده قرارداد و بررسی آن از نظر حقوقدان های برجسته می باشد.

از طرفی برخی کارشناسان معتقدند هرچند زیرساخت های توسعه نیروگاههای جدید هسته ای در سایت بوشهر مهیا شده، ولی تجمع چنین صنایع سنگین و مخاطره آمیزی در نقطه ای که حریم مشخصی از جمعیت در آن رعایت نگردیده و سکونت گاههای مردم دیوار به دیوار نیروگاه شده، بررسی دقیق و اطمینان بخش را ضروری می سازد. حتی گویا براساس طرح اولیه، قرار بود نیروگاههای اتمی نه فقط در بوشهر که در سایر نقاط ساحلی ایران خصوصا سمت منطقه مکران و دریای عمان توسعه یابد که گویا امروز آن مناطق در اولویت نیست.

اکنون با این امید که بررسی های همه جانبه ای از سوی دستگاههای مسئول نظیر سازمان انرژی اتمی و سایر مقامات حاکمیتی برای توسعه نیروگاه بوشهر صورت گرفته و شروع آن اجتناب ناپذیر می نماید، این انتظار جدی وجود دارد که پیش از کلنگ زنی نیروگاههای دو و سه، به برخی پرسش ها و ابهامات در بوشهر پاسخ داده شود.

بوشهری ها می پرسند پس از قریب 4 دهه از آغاز ساخت نیروگاه اتمی و حدود 5 سال از بهره برداری آن، چه اتفاق مثبتی در زندگی شان به واسطه این تاسیسات رخ داده است؟ آیا به خاطر میزبانی خوب از نیروگاه اتمی و تقدیم شهدایی در جنگ تحمیلی، برق آنها نیم بها محاسبه شده، یا نیروگاه در خصوص فضای تفریح، درمان، تولید آب از دریا، حمایت از تیم های ورزشی بوشهر و در یک کلام توسعه این شهر نقش فعالی ایفا کرده است؟ یا آنکه خود را جزیره ای جدا از شهر دانسته که حتی از تعیین تکلیف ساکنان روستاهای پیرامونش  پس از چند دهه ناتوان مانده است؟

آقایان مسئول شک نکنند در روز کلنگ زنی نیروگاه دو و سه بوشهر، این پرسش در ذهن ساکنان شهر رژه می رود و هر میزان که تعهد عملی و جدیت در مسیر تحقق این خواسته بببینند، بر علاقمندی شان به این پروژه بیشتر می شود. دوست داشتنی که باعث می شود با افتخار از میزبانی نیروگاه اتمی در شهرشان بگویند؛ همچنان که در گذشته آبادانی ها با افتخار از نفتی بودن خود و تمدنی که در این منطقه شکل گرفت سخن می گفتند و این مهم بر اعتبار بخشی اجتماعی به این پروژه بزرگ نیز واجد ارزش است.

در همین خصوص برخی ملاحظات و خواسته ها وجود دارد که بدان اشاره می شود:

1 یکی از الزامات پروژه های بزرگ نظیر نیروگاه اتمی که آینده بوشهر و ساکنانش را تحث الشاع خود قرار می دهد، ایفای مسئولیت های اجتماعی است. اما شوربختانه نیروگاه اتمی طی این سالها نشان داده جزیره ای جدا از بوشهر است و رغبت و علاقه چندانی برای مشارکت در توسعه منطقه پیرامون خود نشان نداده است. جز بهسازی راه دسترسی به سمت نیروگاه که منجر به برخورداری روستاهای هلیله و بندرگاه از این مسیر استاندارد شده (البته نواقصی مثل نداشتن کانال دفع آبهای سطحی لاینحل مانده)، یا پروژه ساخت مدرسه ای با حمایت انرژی اتمی در چهار راه فضیلت که پس از چندین سال از کلنگ زنی اش به صورت کند کند پیش می رود، چه اقدام چشم گیری در راستای تعامل نیروگاه با شهر بوشهر صورت گرفته است؟ اخیر هم مدیرکل فنی و حرفه ای از عملی نشدن تعهدات نیروگاه اتمی در زمینه اجرای مصوبه هیات دولت جهت آموزش جوانان بوشهری برای اشتغال در طرح های توسعه ای آن گلایه کرده بود.

ایجاد آبشیرین کن در طرح جدید، بخشودگی هایی برای هزینه برق بوشهری ها، تسریع در اجرای مصوبه دولت برای آموزش جوانان بوشهری جهت اشتغال در نیروگاه و نگاه ویژه به پیمانکاران صلاحیت دار بومی، ایجاد مراکز درمانی مجهز و اورژانس هسته ای از جمله این خواسته ها از مسئولان سازمان انرژی اتمی است.

به هر روی افکار عمومی انتظار دارند حال که قرار بر توسعه این پروژه می باشد، روابط نیروگاه و بوشهر اصلاح شود. شاید ایجاد کمیته و کارگروهی فعال برای برقراری تعامل بوشهر و نیروگاه اتمی با حضور افراد دارای اختیارات کافی بتواند این نقیصه را پوشش دهد. (البته نه کمیته ای که دو سال پیش استاندار مژده شکل گیری آن را داد ولی تا امروز برآیندی برای شهر نداشته و حتی خبری از تشکیل جلساتش منتشر نشده است.)

2 حریم ایمنی نیروگاه اتمی نیز محدودیت های زیادی برای بوشهری ها پیش آورده، آن هم در شهری که به دلیل شبه جزیره بودن و تراکم پادگان های نظامی، زمین کیمیاست. از این رو در چهار محل جنوبی (از سیزآباد تا سرتل)، ساخت و ساز قانونی با الزامات سختگیرانه ای که شهرداری آن را ناشی از در حریم بودن نیروگاه می داند، مواجه می باشد. از همه بدتر، دو روستای هلیله و بندرگاه که دیوار به دیوار نیروگاه می باشند، بیش از 3 دهه بلاتکلیف هستند و از سال های گذشته بردن مصالح ساختمانی در آن حکم حمل مواد مخدر پیدا کرده است!

این همه در شرایطی می باشد که نیروگاه اتمی برنامه ای برای جبران زیان وارده به شهروندان ارائه نکرده و عزمی برای تعیین تکلیف وضعیت دو روستای همجوارش دیده نمی شود، طوری که دستور رییس جمهور در سفر استانی اش به بوشهر مبنی بر سپردن این موضوع به وزارت کشور با گذشت قریب 2 سال، نتیجه مشخصی نداشته است.

از این رو توقع عمومی این است که پیش از کلنگ زنی توسعه نیروگاه اتمی 2 و 3 بوشهر، تکلیف سکونتگاههای پیرامونی مشخص شود.

3 نکته دیگر، الزامات ایمنی برای پروژه حساس نیروگاه اتمی است. هرچند حضور مستمر روس ها در نیروگاه باعث می شود برای جان خودشان هم که شده ضریب امنیتی پروژه را ارتقا ببخشند و افزون بر آن، نظارت های سختگیرانه کارشناسان داخلی بر ایمنی پروژه افزوده و البته عدم بروز حادثه حادی در بیرون از پروژه طی سالیان گذشته، موجب اطمینان خاطر مردم از صحیح بودن اقدامات در پروژه شده، ولی کسی نمی توان تصمین دهد هیچ حادثه ای رخ نمی دهد.

دوستان سازمان انرژی اتمی نیک می دانند چنین پروژه بزرگ و حساسی نیازمند ترتیبات امنیتی مشخصی از داخل محیط آن تا حریم پیرامونی اش است، توسعه فضای سبز، ایجاد بیمارستان و اورژانس مستقل، فعال بودن مرکز پرتونگاری و پایش اشعه تا جزیی ترین این موارد که توزیع قرص مخصوص و آموزش های مستمر به مردم برای آمادگی در حوادث احتمالی می باشد، برخی از ضرورت ها می باشد. آقایان مسئول کلاه شان را قاضی کنند که راست و حسینی چه میزان از این موارد تاکنون در بوشهر محقق شده است؟

دست آخر اینکه نیروگاه اتمی به عنوان پروژه ای ملی اگر بتواند باعث ارتقا دانش و صلابت کشورمان شود، مایه خوشحالی برای یکایک ایرانیان و در وهله نخست افتخاری برای ما بوشهری هاست، اما باید با صراحت گفت: مردم انتظار دارند دولت مهربان تر از قبل و پای کارتر از گذشته سهم و حق بوشهر را در این پروژه بزرگ ایفا کند تا کلنگ زنی نیروگاههای 2 و 3، مردم این سامان را نیز شادمان نماید و بر علاقه شان به این پروژه صنعتی بیفزاید، نه اینکه از نیروگاه دلگیر و ناراحت باشند.

... خلیج فارس

نوشتن دیدگاه