ارزش پنهان جانداران

نویسنده:محسن عباسی

این روزها صحبت از انقراض حیوانات و گیاهان بالا گرفته است. حتی می بینیم که برای حفاظت از یوزپلنگ، نقش آن را روی پیراهن تیم ملی در جام جهانی 2014 برزیل حک کرده اند تا ما بیشتر از اهمیت آن آگاه شویم.

ولی هنوز بسیاری از ما از اهمیت حفظ گونه ها آگاهی چندانی نداریم. مثلا چند روز قبل یکی از دوستانم از من پرسید: چه اصراری بر حفظ یوزپلنگ دارید؟ بگذارید منقرض شود، مگر چه می شود؟ پس از این سوال انگیزه نوشتن این مطلب برای من به وجود آمد.

حفظ گیاهان و جانوران بطور کلی از سه جهت اقتصادی، اکولوژی و اخلاقی ضروری می باشد. اخلاق که نیاز به تعریف ندارد و همه ی ما بنا به آموزه های اخلاقی و سرشت انسانی میدانیم که همه ی زیستمندان حق حیاط دارند و نباید این حق را به دلیل خودخواهی و لذت های زودگذر از آن ها صلب کنیم. ارزش های اکولوژی زیستمندان نیز کمی پیچیده است ولی به زبان ساده تر، در طبیعت هر چیزی سر جای خودش است و کمک به برقرای تعادل می کند. با خارج شدن یک گونه، نقش آن را هیچ گونه دیگری نمی تواند ایفا کند. بعنوان مثال، افزایش جوندگان در حاشیه روستاها، به علت انقراض شکارچی های طبیعی آنها صورت می گیرد که می تواند به معضلی برای انسان شود.

ولی شاید مهمترین دلیل از دید کسانی که به ارزشهای اخلاقی و اکولوژیکی اهمیتی نمی دهند، ارزش اقتصادی طبیعت است. یکی از ابعاد ارزش اقتصادی، گردشگری است یعنی ممکن است با قطع درختان یک جنگل، سودی عاید ما شود ولی اگر بتوانیم زیرساختهای مناسب برای گردشگری را فراهم سازیم، درآمدی به مراتب بیشتر و پایدارتر می توانیم بدست آوریم. امروزه گردشگری طبیعت و حیاط وحش تبدیل به تجارتی پرسود گشته که تجربه آن در بسیاری از کشورهای دیگر جواب داده است؛ ولی متاسفانه ما هنوز در ابتدای راه هستیم.

اگر به گیاهان و جانوران از نگاه اقتصادی ولی از زاویه دیگر نگاه کنیم می بینیم که امروزه بسیاری از مواد اولیه ای که در صنعت، پزشکی، داروسازی و... مورد استفاده قرار می گیرند، پایه طبیعی دارند. تقریبا همه روزه در اخبار پزشکی خواص جدید و ناولی از گونه های مختلف بر روی سلامت شاهد هستیم.

طبق مطالعات به عمل آمده مشخص شده که از درخت سرخدار، ماده ای میتوان استخراج کرد که می تواند در درمان سرطان سینه موثر باشد؛ یا دانشمندان کشف کرده اند که خون تمساح حاوی یکی از قویترین آنتی بیوتیکهاست که میتوان از آن در درمان بسیاری از بیماریها استفاده کرد. حال فرض کنیم اکنون تمساح منقرض شده بود آیا ما حق داریم آیندگان را از مواد اولیه در پیشرفتهای علمیشان محروم سازیم؟

نوشتن دیدگاه