آینه جم ، حسن بشی: ظهر چهارشنبه به علت نشتی گاز ورودی به ایستگاه تقلیل فشار پتروشیمی مبین در خط 32 اینچ I GAT این لاین دچار آتش‌سوزی شد و بلافاصله نیروهای امدادی و آتشنشانی در محل حاضر شدند که متاسفانه 4مصدوم در پی داشت، کمیته بحران پتروشیمی بلافاصله تشکیل جلسه دادند.

حادثه از نوع اضطراری سطح 2 بود ولی علی رغم اینکه نیاز به تشکیل کمیته بحران منطقه نبود ولی بخاطر اهمیت موضوع ودغدغه مدیران منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس از جمله آقای مهندس یوسفی وجناب مهندس فریدونی نسبت به خطرات زیست محیطی و صنعتی وکاهش آن در همان ساعت اولیه به دستور مدیر عامل منطقه ویژه از طریق جانشین ایشان کمیته بحران منطقه تشکیل جلسه داد. ضمناً در همان ساعت اول خانم الماسی نماینده مردم در مجلس نیز به حادثه واکنش سریع وصریح نشان دادند و مجدانه مسئله را پیگیری نمودند.

لازم می دانم که باید این حادثه را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد :

بعد اول: مسئله حق وحقوق ساکنین منطقه به لحاظ زیست محیطی.

بعد دوم :مسئله صیانت از هدر رفت سرمایه ملی

بعد سوم:مسئله فنی وتخصصی این حادثه

بعد چهارم: راهکارهای برون رفت، پیشنهادی واصلاحی

مسئله اول ، حق وحقوق ساکنین مجاور مجتمع های گازوپتروشیمی :

اگر از بدو شروع عملیات طرح توسعه میدان گاز پارس جنوبی و پیشرفت پروژه های عظیم طرح وشروع تولید نگاهی به آمار وارقام بهداشت،سلامت و محیط زیست منطقه ویژه داشته باشیم، گویای این مطلب است که با وجود پیشرفت چشمگیر و خوبی که در صنعت و راه اندازی پروژه ها داشته ایم ولی متاسفانه نسبت به سلامت روانی، اجتماعی جامعه و محیط زیست چندان موفق نبوده ایم، آلودگی محیط زیست در مناطق صنعتی یک امر بدیهی است. اما می‌توان خطرات احتمالی آن را کاهش داد.

در حادثه اخیر پتروشیمی مبین آلودگی محیط زیست به اوج خود رسید و این امر اعتراض مردم را در پی داشت که حق طبیعی مردم منطقه نیز می باشدوباید این حق را برای آنها قایل شد.

مسئله دوم ، سرمایه ملی :

بزرگترین سرمایه ملی هر کشور اول نیروی انسانی و سپس منابع آن کشور است.

در این حادثه چهار نفر از متخصصین عزیز ما در لحظه اول دچار مصدومیت شدندکه حال یکی از آنان بعلت سوختگی وخیم وبلافاصله با تدابیر ریاست محترم بهداری وبهداشت صنعت نفت به شیراز انتقال یافت.

لازم به ذکر می دانم که بخاطر خارج شدن چندین پالایشگاه پتروشیمی از سرویس در این چند روزه میلیارد ها دلار سرمایه ملی در فلرها می سوزد واز بین می‌رود که جای تأمل و چاره اندیشی دارد.

با وجود تحریم‌های ظالمانه می بایست بیشتر به فکر صیانت از سرمایه ملی باشیم.

مسئله سوم ، فنی و تخصصی :

پتروشیمی مبین یک مجتمع متمركز یوتیلیتی می باشد که وظيفه تأمين آب ، برق ، بخار ، اکسیژن ، ازت و.... سایر مجتمع های پتروشيمي را بعهده دارد.

علت اصلی این حادثه هنوز در حال بررسی و از طریق مجامع ذيصلاح اعلام ميگردد ، اما بروز این حادثه بعلت Gasket Leakage ( نشتی واشر ) فلنج خط 32 اينچ ورودی به ايستگاه تقلیل فشار بوده است. به گفته شاهدان بعلت فشار بالا (90 بار) باعث در رفتن یکی از قطعات و اصابت آن به سقف میشود که با جرقه زدن ناگهاني یک Flash ايجاد و شروع به آتش سوزی میکند .

( در این زمان چهار نفر از مهندسین مشغول انجام تعميرات بوده اند. ) لازم به ذکر است که با عملكرد بموقع فشار لاین پس از 45 دقیقه از 90 به حدود 18 بار کاهش یافت.

بدیهی ایست که وقتی به یکباره این پتروشیمی از سرويس خارج میشود به پتروشیمیهای دیگر شک وارد ميگردد و آنها نیزراز سرويس خارج و چرخه تولید متوقف ميشود .

بنابراین در چنین حالتی ، خوراک مجتمع ها که می بایست طی یک فرايند به تولید محصول منتهی شود بعلت نقص در سيستم ، این فرايند انجام نميشود . از طرفی دیگر هم در چنین مواردی نميتوان خوراک و مواد اوليه را به مخازن تزريق نمود. چون اولاً نوع محصول مخازن با خوراک مجتمع ها متفاوت و ثانياً حجم مخازن مشخص و محدود است.

بنابراين در این حالت تنها راه برای بالا بردن سطح ایمنی صنايع مجتمع ها و جلوگیری از خطرات انفجار و حادثه عظیم تر که ممکن است به یک فاجعه منجر شود ، انتقال مواد به فلرها و سوزاندن آنهاست که این یک امر طبیعی در صورت بروز حادثه در تمام مراكز صنعتی دنیا می باشد.

مسئله چهارم ، راهکارها و پیشنهادها :

اولین اقدام پیشگیریست .

باتوجه به اینکه عمر اکثر تجهيزات و قطعات بیش از 10 و در برخی از مجتمع های منطقه بیش از 20 سال است که مورد استفاده قرار گرفته اند.

چک کردن بموقع ، تستهای مختلف ، تعمير و نگهداري و تعويض بموقع قطعات ، استفاده از قطعات و تجهيزات مرغوب و در حد استاندارد جهانی ، ضریب ایمنی را بالا و احتمال بروز حادثه را کاهش خواهد داد.

آموزش مداوم پرسنل ، بکارگیری نیروهای متخصص از دیگر اقدامات مهم در حوزه ایمن سازی صنايع می باشد.

انگيزش کارمندان و پرسنل از دیگر نکات مهم این مبحث می باشد.

همچنین ارزیابی ریسک هر کدام از واحدهای مجتمع ها و نیز هماهنگی لازم بین واحدهاو ادارات و سازمانهاي مختلف مسئول ، در کاهش خطرات تاثیر بسزائی دارد.

دومين اقدام مقابله ميباشد که با درایت و مدیریت HSE ارشد سازمان منطقهٔ ویژه اقتصادی انرژی پارس ، جناب مهندس دشتی نژاد ، بهترین اقدام در کوتاه ترین زمان ممکن صورت گرفت و حادثه کاملاً تحت کنترل و تلفات آن به حداقل رسید.

اما در حوزه کاهش خطرات زیست محیطی با توجه به اینکه چه بخواهیم و چه نخواهیم همیشه مراكز صنعتی با داشتن پسماندهای صنعتی ، پسآبها و مواد آلاینده ای که در فلرها میسوزانند ، اینست که دولتمردان محترم مخصوصا وزیر محترم نفت موافقت نمایند که اراضي زیادی از منطقه که در اختیار وزارت نفت و بلااستفاده است را بصورت اجاره به شرط تملیک به مردم و بخش خصوصی واگذار نماید تا در این اراضى اقدام به درختکاری و جنگلکاری ازنوع درختان بومی مانند ، موز (جنگل موز چابهار) ، انبه ، لوز و.... نمایند. این اقدام بخش قابل توجهی از هوای محیط زیست منطقه را پاک و فیلتر خواهد کرد.

ضمناً استفاده و مشاوره از نظرات و راهکارهای متخصصین محیط زیست درصورت منجر شدن به اقدام عملی ميتواند کمک شایانی به محیط زیست منطقه نماید.

شاهد کمبودهایی از جمله بالگرد اورژانس هوائی ، Speed both و مخصوصا مرکز درمان سوانح سوختگی در منطقه هستیم که با توجه به استراتژی بودن منطقه و های ریسک بودن پالايشگاه های گازی و پتروشیمی ، لازم است مسئولین محترم چاره‌ی ‌

جدی بیندیشند.

در پایان لازم ميدانم بعنوان یک شهروند و عضوی از مجموعه صنعت نفت ، تشکر و سپاس فراوان از نیروهای واحدهای مختلف ازجمله ایمنی و آتش نشانی ، حراست ، عمليات ، پشتیبانی ، تعميرات و دیگر واحدهای تخصصی کل مجموعه بخاطر عملكرد بسيار حرفه ای و بموقع آنها دارم.

همچنین از مهندس یوسفی مدیر عامل محترم سازمان منطقه ویژه و قائم مقام ایشان جناب مهندس فریدونی و خانم سکینه الماسی نماينده محترم مردم در مجلس شورای اسلامی ، بخاطر دغدغه بجا ، بموقع و قابل تحسینشان که نسبت به مردم منطقه داشته اند و به این قضیه ورود نموده اند سپاس ویژه ای دارم.

***حسن بشی فعال سیاسی و اجتماعی

نوشتن دیدگاه