آینه جم، این مرد بزرگ حتی در زادگاه خود استان زیبای بوشهر غریب و مظلوم است و بسیاری از جنبه‌های شخصیتی ایشان و اندیشه‌های مترقی فقهی، کلامی، اجتماعی و عرفانی وی به‌خوبی تبیین و ایضاح نشده است و بسیاری از مردم از این منظر او را نمی‌شناسند.
سجاد واعظی- سخن گفتن از شخصیتی همچون آیت‌الله حسيني بوشهری هم سخت است و هم آسان. آسان ازاین‌رو که بسیاری از مردم جامعه این شخصیت محبوب و مردمی را می‌شناسند و به وی احترام می‌گذارند و با نام و چهره وی آشنا هستند. اما سخت است زیرا به نظر نگارنده، این مرد بزرگ حتی در زادگاه خود استان زیبای بوشهر غریب و مظلوم است و بسیاری از جنبه‌های شخصیتی ایشان و اندیشه‌های مترقی فقهی، کلامی، اجتماعی و عرفانی وی به‌خوبی تبیین و ایضاح نشده است و بسیاری از مردم از این منظر او را نمی‌شناسند. خود معظم له هیچ‌گاه درصدد شناساندن خود نبوده و ما حوزویان استان بوشهر نیز دراین‌باره بسیار کوتاهی کرده‌ایم.
آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری، فرزند "سید محمد" در سال 1335، در "بُردِخون" دشتی در استان بوشهر متولد شد. پدرش، "سید محمد"، از روحانیون آن منطقه و مورد اعتماد مردم بود و به حل منازعه و رتق‌وفتق امور می‌پرداخت. مادر او نيز خود دختر عالمي فرزانه بود و در شكل‌گيري شخصيت آیت‌الله حسيني بوشهري نقش بسزايي ايفا مي‌كرد.
وی پس از اتمام تحصیلات دورهٔ ابتدایی برای فراگیری علوم اسلامی به قم عزیمت کرد. ازجمله اساتید وی می‌توان به آیت‌الله‌العظمی گلپایگانی، آیت‌الله فاضل لنکرانی، آیت‌الله مکارم شیرازی، آیت‌الله ستوده، آیت‌الله میرزا محسن دوزدوزانی، آیت‌الله تبریزی، آیت‌الله میرزا هاشم آملی لاریجانی، علامه ذوفنون حسن‌زاده آملی و آیت‌الله انصاری شیرازی، آیت‌الله وحید خراسانی و ... اشاره کرد. ریاست حوزه علمیه قم و عضویت در مجلس خبرگان رهبری به‌عنوان نماینده بوشهر در کارنامه سیاسی وی دیده می‌شود.
از آثار و کتاب‌های ارزشمندِ آیت‌الله حسيني بوشهري نماينده مردم استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبري و امام‌جمعه قم ، می‌توان به ادب نامه پارسايان و حديث ايمان اشاره نمود. ادب نامه پارسايان، در 12 بخش و 29 فصل به ویژگی‌های عبادالرحمن در قرآن کريم می‌پردازد و حديث ايمان در 13 بخش تخصصي به‌عنوان کارکردهاي ايمان در عرصه زندگي منتشرشده است. مباحث اين دو کتاب دريافتي است از بيانات حضرت آیت‌الله حاج سيد هاشم حسيني بوشهري که در ساليان متمادي در مجالس اهل‌بیت(ع)ارائه کرده و در مجموعه‌هایی به رشته تحرير درآورده‌اند که با همکاري گروه ويژه پژوهشگران بازنويسي شده و به رشته تحرير درآمده است. برخی از دیگر نوشته‌ها و آثار ایشان عبارت‌اند از: شرحی بر کتاب اجتهاد و تقلید عروة الوثقی، شرح عربی بر کتاب اصول فقه، تقریرات دروس فقه و اصول، برگ‌هایی از دفتر عاشورا رهیافتی به شناخت قیام امام حسین، تبارنامه نور و ظلمت پژوهشی در عوامل هدایت و گمراهی، روز بازگشت (نقش باور به معاد در زندگی فردی و اجتماعی) و...
بخشی از مسؤولیت‌های ایشان در طول حیات پربرکتش عبارت است از: رییس هیئت‌مدیره مرکز جهانی علوم اسلام، مدیریت مدارس علمیه حجتیه، رسالت و مدرسه حضرت آیت‌الله گلپایگانی، مدیر حوزه علمیه قم، امامت جمعه قم، ریاست ممتد مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم طی 5 دوره، نایب رئیس و عضو هیئت‌امنای مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان حوزه‌ها و مدارس خارج از کشور، نماینده مجلس خبرگان رهبری در دوره 4 از استان بوشهر و...
وی هم‌اکنون نیز عهده‌دار ریاست حوزه علمیه قم می‌باشند و این برای هر طلبه و روحانی بوشهری افتخار بزرگی است که یک شخصیت برجسته روحانی از آب‌وخاک استان بوشهر چنین مسؤولیت بزرگی را عهده‌دار است. به‌عنوان ذکر خاطره عرض می‌کنم، نگارنده جهت تبلیغ و تدریس و برخی آزمون‌ها و یا اجرای محافل قرآنی به بسیاری از حوزه‌های علمیه سراسر کشور رفته‌ام و معمولاً نخستین پرسش طلاب و روحانیون آن حوزه‌ها و نخستین جمله‌ای که با آن جمله با بنده ارتباط برقرار می‌کردند، درباره آقای حسینی بوشهری و جایگاه علمی و اجتماعی ایشان بوده است.
مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی "انوار طاها" با توجه به‌ضرورت صیانت از هویت و سلامت عقیدتی مردم و باهدف ترویج معارف مکتب اهل‌بیت(ع)، در بخش‌های احکام شرعی، اعتقادات، تفسیر، تاریخ و مشاوره، توسط آیت‌الله حسینی بوشهری تأسیس و تحت اشراف وی راه‌اندازی گردید.
وی با توجه به علاقه خاص به امر تدریس از همان سال‌های آغازین حضور در حوزه، بارها دروس مقدمات، شرح لمعه، رسائل، مکاسب، کفایه و بخش‌هایی از "عروة‌الوثقی" را تدریس کرد و هم‌اکنون نیز در سطوح عالی علمی در مقطع خارج فقه و اصول و تفسیر قرآن و اخلاق، دانش‌پژوهان و طلاب از محضر وی مستفید و مستفیض می‌شوند.
از ویژگی‌های خوب ایشان، اخلاق و حسن خلق و خوش‌رفتاری و تواضع و فروتنی فوق‌العاده در برخورد با مخاطبان است که این ویژگی را فراوان از ایشان مشاهده نموده‌ام. انصاف و تقوای علمی و عملی و گفتاری و دوری از افراط‌وتفریط از ایشان یک شخصیت معتدل، جذاب و دوست‌داشتنی ساخته است.
در بخش پایانی این مقاله نگاهی کوتاه و گذرا به برخی گفتارها و اندیشه‌های آیت‌الله سیدهاشم حسینی بوشهری درزمینهٔ های گوناگون می‌شود. این مطالب و سرفصل‌ها خلاصه و چکیده‌ای از گفتارهای معظم له درزمینهٔ های مختلف می‌باشد. قطعاً در یک یادداشت کوتاه نمی‌توان به همه جنبه‌های گسترده این مرد بزرگ پرداخت و از این بابت از محضر همه دانش‌پژوهان عذر می‌خواهم:
مهدویت، زمینه‌سازی ظهور برنامه استراتژیک جامعه جهانی
مقصود از زمینه‌سازی یعنی طراحی راهبردها و راهکارها برای دستیابی به جامعه منتظر است. مهدویت تنها آرمان شیعه نیست بلکه زمینه‌سازی ظهور برنامه استراتژیک جامعه جهانی است، لذا رسالت حوزه‌های علمیه ما منحصر به داخل ایران اسلامی نمی‌شود بلکه این رسالت فرامنطقه ای و فراملی است و باید در تدارک حرکت عظیم ظهور تلاش‌هایی صورت گیرد. در کنار نخبگان و فرهیختگان و دانشگاهیان، علما و روحانیت در تربیت انسان‌های زمینه‌ساز نقش کلیدی دارند که روایات ما نیز بر این مسئله تأکید دارد. نقش اصلی عالمان دینی مرزبانی است. علمای شیعه باید با خرافات، تهاجم فرهنگی و... مبارزه کنند و با گسترش علم به تربیت نسل معتقد و صبور و صالح بپردازند، همچنان که علمای گذشته چنین بودند.
دستگیری از محرومان و رفع مشکلات آنان
همدردی با نیازمندان و محرومان از ویژگی‌های مؤمنان و مورد تأکید دین مبین اسلام است. انسان باید روحیه گذشت و ایثار را در خود احیا کند و در راستای حل مشکلات دیگران از هیچ‌گونه کوششی دریغ نورزد و امروز جامعه ما به این روحیه نیازمند است.مسلمان برادر مسلمان و چشم و آیینه تمام نمای همدیگر هستند و این روحیه امروز باید در جامعه اسلامی پابرجا باشد.
خون پاک شهدا
پایداری و ایستادگی و سربلندی و پیشرفت و عزت ما از برکت خون‌های پاک شهدا است.
اگر امروز همچنان در برابر استکبار مبارزه می‌کنیم و پایدار ایستاده‌ایم، این‌ها را همه مدیون خون‌های شهدا هستیم، این نه تملق، نه تعارف و نه شعار است، ثمره خون شهدا موجب استقامت ما است.
نماز جمعه، کانون وحدت، انسجام و یکپارچگی امت اسلام
نماز جمعه، کانون وحدت، انسجام و یکپارچگی امت اسلام بوده و نباید محل بیان مسائل تفرقه‌انگیز و کانون تفرقه قرار گیرد.«ارتباط با نسل جوان»، «ارتباط ائمه جمعه با امامان جماعت مساجد»، «ارتباط با بدنه جامعه»، «تعامل با آموزش‌وپرورش» و «ارتباط با بدنه ادارات و سازمان‌ها» ازجمله مسائلی است که می‌توانند به بهبود کیفیت‌بخشی در نماز جمعه کمک کند.تریبون نماز جمعه جای بیان مسائل تفرقه‌افکن نیست.
حوزه جای بطالت، کسالت، تنبلی و بی‌حالی نیست
طلاب علوم دینی باید سطح دانش خود را افزایش دهند، چون حوزه علمیه جای بطالت، کسالت، تنبلی و بی‌حالی نیست.علم و اخلاق باید در کنار هم باشند تا کار طلاب علوم دینی سودمند واقع شود.
مفید و تأثیرگذار بودن ازنظر علمی، توجه جدی به رشد و ارتقای بعد اخلاقی و تربیتی، زمان‌شناسی، مغتنم دانستن زمان و فرصت‌ها و تبلیغ در کنار تحصیل از کلیدهای موفقیت طلاب محسوب می‌شود. طلابی که در دوران تحصیل، نه منبری رفته باشند و نه با مردم مواجه و انس داشته باشند، علم‌آموزی آن‌ها هیچ سودی برای دیگران نخواهد داشت. تسلط به زبان‌های خارجی را از ملزومات حوزه امروز دانست و از طلاب علوم دینی خواست با تعیین سازوکار مناسب و تدبیر، پاسخگوی نیاز روز جامعه و مردم باشند.
نقش تأمین اجتماعی در کاهش دغدغه‌های مردم
تأمین اجتماعی در کشور، منشأ خیرات و برکات بسیاری در بخش بیمه و درمان است؛ اگر بیمه و درمان کارکرد مناسبی در کشور داشته باشد بخش قابل‌توجهی از دغدغه‌های جامعه و مردم برطرف خواهد شد.
امام علی(ع) فرمودند که هرکسی باید در حد توان خود مسؤولیت پذیر باشند؛ توانمندی‌ها ملاک مسئولیت‌پذیری است که این مسؤولیت پذیری باید امین‌اند باشد؛ درواقع مسئولین و کسانی که نان‌آور و کارگر هستند در مقام مجاهد هستند.باید به شکلی فعالیت‌های درمانی در قم انجام شود که مردم کشور بگویند که برای درمان معنوی و جسمی باید به قم مقدس رفت و در آنجا درمان شد.
ایستادگی انسان‌های آزاده در مقابل ظالمان و حمایت از مظلومان عالم
تمام مردم آزادی‌خواه دنیا وظیفه‌دارند ضمن اعلام انزجار از ظلم ظالمان و جنایتکاران، از مظلومان حمایت کنند.
وحدت و ایجاد ارتباط بین العلمایی در جهان اسلام
به هراندازه که ارتباط علمای شیعه و سنی و شخصیت‌های تأثیرگذار در دنیای اسلام بیشتر باشد دشمنان ناکام‌تر و اعتلای اسلام نیز بیشتر خواهد بود.ارتباطات ما در سطوح مختلف علمی و حوزوی زمینه‌ساز همدلی و تبادل اندیشه خواهد شد و در سایه آن، دیگر دشمنان چیزی برای عرضه و اختلاف‌افکنی ندارند.حوزه علمیه باید برای خود یک دیپلماسی علمی و حوزوی تعریف و ارتباطات خود را با دنیا گسترده نماید.
توصیه به مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما
انتظار داریم مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما به‌عنوان فیلتر سلامت برای تولیدات رسانه ملی عمل کند و ایرادات تولیدات صداوسیما را قبل از پخش، برطرف کند.نقدهای علمای حوزه از برنامه‌های صداوسیما به معنای نادیده گرفتن نقاط قوت این رسانه نیست. بر کسی پوشیده نیست که صداوسیما در زمان حساس به یاری نظام و انقلاب اسلامی آمده . به همین دلیل معتقدیم که تولیدات رسانه ملی باید منطبق با معیارهای دینی و انقلابی باشد.حوزه علمیه در تأمین نیازهای رسانه ملی پای‌کار است و برای تولید محتوای سالم آماده همکاری با این رسانه است.
شکست مدیریت‌هایی که اعتماد عمومی در جامعه ایجاد نکند
در هر عرصه‌ای که بخواهیم به موفقیت برسیم باید به‌صورت جهادی وارد عمل شویم و کار برای رضای خدا و همراه با ایثار و ازخودگذشتگی باشد.ملت ایران با جهاد خود در دوران دفاع مقدس به‌خوبی مقابل کفر ایستادند و اجازه ندادند که کسی به این آب‌وخاک دست‌درازی کند.از مهم‌ترین شاخص‌های مدیریت و فرهنگ جهادی می‌توان به انعطاف‌پذیری، دین‌مداری و ولایتمداری، اعتماد متقابل در همه سطوح، توجه به نیرو و کرامت انسانی و مدیریت قناعت اشاره کرد.اسراف به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات جامعه ما محسوب می‌شود و در این راستا باید مدیریت قناعت را در دستور کار داشته باشیم.از مهم‌ترین آسیب‌های مدیریت جهادی می‌توانیم به نفوذ فرصت‌طلبان در مسئولیت‌ها، بی‌توجهی به نقش ولایی، ضعف در برنامه‌های نظارتی و همچنین نفوذ اندیشه‌های نفسانی اشاره کرد.مدیری که پایبند به اصول الهی و اخلاقی نباشد، مدیریت جهادی در آن نیست.از ویژگی‌های مدیریت جهادی می‌توان به عدم برخورد ابزاری و حساسیت به مشکلات نیروی انسانی و توجه به افزایش دانش و مهارت اشاره کرد.
توصیه به نشریات حوزوی
در برخی نشریات حوزوی از عناوین دانشگاهی برای فضلای حوزه علمیه استفاده می‌شود که ما این را برنمی‌تابیم.نیازسنجی و شناخت مخاطب لازمه موفقیت و کار نشریات حوزوی است.
امام خمینی
امام راحل ظلم‌ستیزی و عزت طلبی را برای ما به ارمغان آوردند و عزت طلبی و ظلم‌ستیزی که امروز مطرح است از آموزه‌های ایشان است.امام خمینی(ره) در اوج اخلاص قرار داشتند و به تعبیر پیامبر اکرم(ص) که فرمود مراتب مؤمنین به‌وسیله اخلاص مشخص می‌شود؛ ایشان نیز در مرتبه بالایی از اخلاص در عمل قرار داشتند.در قرآن کریم آمده است کسانی که درراه خداوند تلاش و جهاد می‌کنند، زمینه‌هایی برای حمایت از آنان فراهم می‌شود، چراکه در مسیر الهی تلاش کردند.اقدامات امام خمینی(ره) از دوران تحصیل در حوزه علمیه تا پایان عمرشان همواره برای رضای الهی بود و این اخلاص است که انسان را رشد می‌دهد و جهانی می‌کند.رمز موفقیت و پیروزی امام راحل اخلاص بود.توکل امام نیز همواره در زندگی ایشان برجسته بود و امام معتقد بودند که خداوند متعال بزرگ‌ترین تکیه‌گاه انسان است.امام راحل بسیار ساده‌زیست بود و زاهدانه زندگی می‌کرد.امام راحل بسیار ساده‌زیست بود و زاهدانه زندگی می‌کرد. ایشان هیچ‌وقت نگران نبودند که مردم با وی همراهی می‌کنند یا خیر؛ درحالی‌که بسیاری از رهبران سیاسی از این موضوع ابراز نگرانی داشتند که نکند مردم از حمایت آن‌ها دست‌بردارند؛ اما امام راحل چون در بین مردم زندگی می‌کرد از این بابت نگرانی نداشت.
رهبر معظم انقلاب، خلف صالح امام
اگر کسی امروز می‌خواهد تبعیت خود را با امام به اثبات برساند باید راه رهبری را ادامه دهد؛ چراکه ایشان امروز چراغ فروزان راه همگان است.امروز بعد از ۳۶ سال و عبور از گردنه‌های مختلف می‌توانیم اذعان کنیم راه انقلاب تغییر نکرده و خطوط ترسیمی از سوی رهبر معظم انقلاب؛ همان دغدغه‌ها و بیانات امام راحل است.باید شکرگزار وجود این رهبر سیاستمدار، دوراندیش و با بصیرت باشیم.ایران اسلامی امروز به خاطر وجود رهبر معظم انقلاب به یک جزیره‌ای امن و نمونه‌ای برای سایر کشورهای مقاوم تبدیل‌شده است.
نقش هنر و هنرمند
کار عکاسان و تصویربرداران، خلق و ثبت حماسه‌ها است.یکی از تأثیرگذارترین کارهای تبلیغاتی در قالب هنر است که نقش بسیار مهمی در جذب افراد دارد.
اهمیت دانش نجوم
پیوستگی و ارتباط میان احکام فقهی و آداب اسلامی با نجوم و هلال ماه وجود دارد و عبادت‌هایی چون نماز، روزه و بسیاری از ادعیه‌ها و زیارت‌ها متأثر از این موضوع است.در بخش‌های مختلف فقه رؤیت هلال بسیار تأثیرگذار است.پیوستگی و ارتباط میان احکام فقهی و آداب اسلامی با نجوم و هلال ماه وجود دارد و عبادت‌هایی چون نماز، روزه و بسیاری از ادعیه‌ها و زیارت‌ها متأثر از این موضوع است.اگر تکلیف رؤیت هلال ماه در پایان ماه رمضان یک‌بار برای همیشه در کشور ما و در جهان اسلام مشخص شود، شکوه و عظمت نماز عید فطر در جهان اسلام تأثیر شگرفی خواهد داشت.بسیاری از نماز‌های مستحب و واجب، اوقات شرعی، ایام ماه رمضان و حج مبتنی بر رؤیت درست و صحیح هلال ماه است.
دوری کانون‌ها و هیئت‌های مذهبی از حزب گرایی
هیئت‌های مذهبی شریعت محور باشند. کانون‌های فرهنگی و مذهبی نباید به حزب و جناح خاصی وابسته باشند و وابسته بودن، عملکرد آن‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد.هر چه قدر آموزش‌ها کاربردی‌تر، زیربنایی و معرفتی باشد، ماندگاری جوانان در این نوع کانون‌ها و هیئت‌ها بیشتر خواهد بود و گرفتار احساسات زودگذر از سوی معاندین نخواهند شد.نکته‌ای که باید به آن توجه شود، پرهیز از هرگونه وابستگی به حزب و جناحی است چراکه این وابسته بودن، عملکرد آن‌ها را تحت شعاع قرار می‌دهد و چه‌بسا با سقوط جناح و حزب، آن کانون و هیئت هم سقوط کند.
نقش آرای مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی
آرای مردم در اندیشه سیاسی امام (ره) تعیین‌کننده است٬ لذا می‌بینیم ایشان این جمله رادارند که میزان رأی مردم است و این جمله امام بیانگر اندیشه بنیان‌گذار انقلاب اسلامی در خصوص جایگاه رأی مردم است. امام خمینی (ره) معتقد بودند رأی مردم سرنوشت‌ساز و تعیین‌کننده است.
در اقتصاد مقاومتی از نظرات حوزویان استفاده شود
اقتصاد نفتی و دولتی سبب شده دشمنان درصدد اعمال فشارهای اقتصادی برآیند؛ خام فروشی نفت اساس اقتصاد ما شده درحالی‌که باید توجه کنیم کشورهای فاقد نفت و گاز، چگونه به تولید درآمد می‌پردازند.تا زمانی که دولت‌ها به این نتیجه نرسند که می‌توان باصرفه جویی و تکیه‌بر توان داخلی کشور را اداره کرد، مشکلات حل نمی‌شود. باید نصایح علما و مراجع تقلید را در این زمینه آویزه گوش قرارداد و به‌ویژه در تعیین مصادیق اقتصاد مقاومتی کوشا بود.
چگونگی استفاده صحیح از ابزارهای ارتباطی
درگیرشدن با ابزارهای ارتباطی جدید بدون مدیریت زمان، جامعه آموزشی را از رسالت اصلی خود عقب می‌اندازد و مسیر تربیت نخبگان را دچار اختلال می‌کند.آیت‌الله سید هاشمی حسینی بوشهری با تأکید بر لزوم استفاده از فرصت‌های تحصیلی برای طلاب و دانشجویان، درگیرشان در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و مدیریت نکردن زمان تحصیلی را برای اهل علم و پژوهش نوعی فرصت سوزی دانست.
ادامه دارد.../منبری ها
[کد خبر:AJ13156]
