آینه جم : پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری جمعه این هفته 7 اسفندماه همزمان با انتخابات مجلس دهم برگزار می شود. اگرچه در عرصه تبلیغات میدانی، زور کاندیداهای مجلس شورای اسلامی بر انتخابات خبرگان چربیده، ولی بسیاری عقیده دارند مجلس آینده خبرگان از اهمیت زیادی برخوردار است و صف بندی و ارائه لیست های مختلف در مجلسی که علما در آن نشست و برخاست دارند، موید همین حساسیت و میزان توجه اهالی سیاست است.
به گزارش آینه جم ؛ انتخابات مجلس خبرگان رهبری هر هشت سال برگزار می شود و نظارت بر رهبری و حفظ شرایط این مسئولیت، بررسی عملکرد دستگاههای تابعه رهبری و در صورت نیاز انتخاب رهبر از وظایف این مجلس می باشد.
استان بوشهر یک نماینده در مجلس خبرگان دارد که از دوره اول تاکنون شامل این افراد می باشد: میرزا ابراهیم دشتی (منهاج)، عبدالنبی نمازی (دوره دوم و سوم) و سیدهاشم حسینی بوشهری.
انتخابات مجلس خبرگان بوشهر با دو کاندیدا
چهار دوره از انتخابات مجلس خبرگان طی شده و انتخابات دوره پنجم این مجلس در بوشهر با دو نامزد برگزار می شود؛ نخست آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری متولد بردخون و مدیرحوزه های علمیه کشور که اکنون نماینده استان در همین مجلس است و شانس قطعی راهیابی مجدد به این عرصه محسوب می شود.
دیگری حجت الاسلام غلامرضا فیاضی متولد قم و از نزدیکان و شاغلان در موسسه آیت الله مصباح یزدی است که به منظور برگزار شدن انتخابات خبرگان در این استان، حوزه انتخابیه اش را از تهران به بوشهر جابجا کرد.
این کاندیدای غیربومی، تنها به منظور ضبط برنامه تبلیغاتی اش در صداوسیما به بوشهر سفر کرده و برنامه ای برای برپایی ستاد، سخنرانی در میان مردم و تبلیغات محیطی حتی در حد نصب یک بنر هم نداشته است. باید منتظر ماند و دید آرا وی که نماینده تفکر آیت الله مصباح می باشد،در استان چقدر خواهد بود؟
نظیر چنین شرایطی (برگزاری انتخابات خبرگان با حضور نماینده وقت استان و کاندیدای غیربومی) در دوره سوم و چهارم نیز رخ داده است که آیت الله عبدالنبی نمازی و آیت الله حسینی بوشهری منتخب استان در ان دوره ها شدند.
همچنین انتخابات دوره اول این مجلس در استان بوشهر ابطال گردید و در دوره دوم نیز به دلیل ردصلاحیت هر دو داوطلبی که نام نویسی کرده بودند، برگزار نشد تا در هر دو انتخابات کار به میان دوره ای کشیده شود.
پایگاه اطلاع رسانی «خلیج فارس» در ادامه مروری بر انتخابات ادوار مجلس خبرگان در استان بوشهر داشته که در ادامه از نظر گرامیتان می گذرد:
مجلس خبرگان قانون اساسی و نمایندگی مرحوم نبوی
پیش از ایجاد مجلسی که اکنون «خبرگان رهبری» نام دارد، در دومین سال پیروزی انقلاب اسلامی، (15 خرداد 58) نمایندگانی از سطح کشور در چارچوب انتخابات مشخص شدند تا به بررسی پیش نویس قانون اساسی که توسط هیاتی به سرپرستی مرحوم حسن حبیبی آماده شده بود، بپردازند و در آن مجلس، تنها نماینده استان بوشهر مرحوم حجت الاسلام سیدمحمدحسن نبوی بود.
وي در آن دوره به عضويت گروه نگارش و تنظيم قوه مقننه در آمد و در اين مجلس چند بار به ايراد سخن پرداخت و از مشکلات مردم استان بوشهر در راستاي نگارش قانون اساسي گفت.
نبوی که اولین مدیر آموزش و پرورش استان پس از انقلاب اسلامی بود، سال 60 و در جریان انتخابات میاندوره ای مجلس اول شورای اسلامی از بوشهر کاندیدا شد (در پی شهادت عباس حیدری نماینده وقت در انفجار حزب جمهوری اسلامی) و توانست راهی پارلمان شود. وی در دوره های دوم و سوم مجلس نیز نماینده بوشهر بود و نهایتا در دوره چهارم مجلس از انتخابات کناره گرفت تا به دلیل علاقه مندی اش به بوشهر شناسی، بنیاد ایرانشناسی شعبه استان را بنیان بگذارد. ایشان در انتخابات 76 یکی از روحانیون حامی سیدمحمدخاتمی در استان بود و در هیات مبلغی برای وی فعالیت می کرد. مرحوم نبوی در سال 81 درگذشت و در زادگاهش روستای چاووشی خاکسپاری شد.
اولین مجلس خبرگان رهبری در بوشهر و ابطال انتخابات
اما اولین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری که به دلیل همزمانی اش با رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی و تعیین آیت الله خامنه ای به رهبری مهمترین دوره این مجلس محسوب می شود، انتخابات خبرگان رهبری در استان بوشهر توسط شورای نگهبان باطل شد.
این انتخابات در 19 آذرماه 1360 برگزار شد و کاندیداهای تاییدصلاحیت شده استان شامل این افراد بودند: حجت الاسلام ميرزا ابراهيم دشتي (منهاج) که همزمان نماینده حوزه رودباران (شهرستان های جنوبی استان) در مجلس دوم بود، حجت الاسلام سید محمد بروجنی امام جمعه وقت بوشهر و آیت الله محمد یزدی رییس سابق قوه قضائیه و رییس کنونی مجلس خبرگان رهبری.
ماجرای کاندیداتوری محمد یزدی در بوشهر نیز از این قرار بود که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تلاش داشت خود را در سطح کشور مطرح نموده و با فرستادن نمایندگان بیشتری به مجلس، در مراکز تصمیم گیری تاثیرگذار باشد، از این رو اعضای خود را برای کاندیداتوری مجلس خبرگان اول راهی استان ها کرد که سهم بوشهر نیز آیت الله یزدی بود. در آن مقطع، یزدی نایب رییس دومین دوره مجلس شورای اسلامی و هاشمی رییس آن بود.
نتیجه آرا اولین انتخابات مجلس خبرگان در استان بوشهر به شرح زیر اعلام شد:
حجت الاسلام بروجنی 88 هزار و 780 رای
آیت الله محمد یزدی 65 هزار و 644 رای
حجت الاسلام میرزا ابراهیم دشتی 36 هزار و 335 رای
پس از آن بود که نفر سوم انتخابات که در آن مقطع نماینده رودباران در مجلس بود، اعتراض گذاشت و آیت الله یزدی و جامعه مدرسین نیز به دلیل شکست در رقابت، بی میل به تجدیدنظر در انتخابات نبودند، موضوعی که باعث شد نهایتا شورای نگهبان انتخابات خبرگان بوشهر را باطل کند.
صداوسیما، دلیل اعتراض میرزا ابراهیم به انتخابات خبرگان
اما دلیل اعتراض میرزا ابراهیم دشتی چه بود؟
وی که پس از ردصلاحیت در دومین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در سال 69، از فعالیت رسمی سیاسی کناره گرفت و از آن زمان در قم سکونت دارد، در گفتگویی با «خلیج فارس» می گوید: «در آن انتخابات صداوسیما از آقای بروجنی امام جمعه وقت بوشهر حمایت می کرد، آن هم حمایت جدی. آقای نصری استاندار وقت بوشهر نیز همراه ایشان بود. مثلا یکبار وقتی در یکی از مساجد دیر برای سخنرانی رفته بودم، همزمان هیاتی آقای بروجنی را با دوربین های صداوسیما همراهی کرده و وارد مسجد شدند، من هم که خودم و یک خودرو بودم، وقتی این صحنه آرایی های سیاسی را دیدم، نسبت به روند تبلیغات دل چرکین شدم و شکایت کردم.»
محمدعلی ابطحی: اشکالی بر صداوسیمای بوشهر وارد نبود
اما محمدعلی ابطحی مسئول دفتر رییس دولت اصلاحات که در آن مقطع رییس رادیو و تلویزیون بوشهر بود، روایت دیگری از ابطال انتخابات بوشهر دارد و می گوید: «تخلف یا رفتاری که در آرا اثر بگذارد از صداوسیمای بوشهر سر نزد و اینکه آقای دشتی به شما گفته اند اکیپ صداوسیما همراه امام جمعه وقت بوشهر بوده، مورد تایید من نیست.»
وی با بیان اینکه در زمان مدیریت رادیو و تلویزیون بوشهر تا سال 64 با برخی دوستان در بوشهر فعالیت های سیاسی یا ارتباطاتی با مرکز داشتیم، گفت: «همان زمانی که آیت الله یزدی از سوی جامعه مدرسین برای خبرگان بوشهر کاندیدا شد، به همراه مرحوم مغیثه دادستان وقت بوشهر خدمت مرحوم آذری قمی رسیده و عرض کردم که چون شناختی در استان نسبت به آقای یزدی نیست، رای کافی نمی آورد و در کل این شکل انتقال کاندیدا به استان ها بازخورد خوبی از روحانیت در ذهن مردم نمی گذارد. ولی ایشان اصرار داشتند که ما نمایندگانی از جامعه مدرسین در استان ها کاندیدا کرده ایم و در بوشهر نیز گزینه ما آقای یزدی است.»
ابطحی با اشاره به اینکه برای کاندیداهای مجلس خبرگان زمان و فرصتی در صداوسیمای استانی برای معرفی خود به مردم پیش بینی شده بود، گفت: «آقای یزدی می گفتند به دلیل مشغله هایی که دارند به بوشهر نمی آیم و شما اکیپ خود را به قم بفرستید تا برنامه را ضبط کنیم. ولی ما اصرار داشتیم برای حفظ احترام مردم بوشهر باید برنامه ایشان در همین شهر ضبط شود که البته نهایتا زور ما نرسید و برنامه ایشان در قم تولید و به رادیو ارسال شد.»
مدیر وقت رادیو و تلویزیون بوشهر که با «خلیج فارس» گفتگو می کرد، افزود: «یکی از اشکالاتی که در آن مقطع رخ داد و مستمسکی برای اعتراض شد این بود که مجری برنامه قبل از پخش برنامه یکی از کاندیداها، ترتیب حروف الفبا را در معرفی آنها رعایت نکرد که طبق بررسی های ما تعمدی نبود و سریعا اصلاح شد و برنامه آن کاندیدا که دقیق یادم نمی آید کدام عزیز بود، پخش گردید. ولی همین ایراد فنی که تاثیری در رای ندارد، از سوی برخی مستمسکی برای اعتراض شد و می گفتند صدا و پیام ما به مخاطبان نرسیده است.»
ابطحی تاکید دارد: «با وجود دیدگاههای سیاسی که از آن زمان داشتم، ولی پیش خدا و وجدانم راحتم که در خبرگان بوشهر این موارد در صداوسیما دخالت داده نشد و خوب رفتار کردی. دلیل رای نیاوردن آقای یزدی هم عدم شناخت مردم از وی و حضور نیافتننش در بوشهر بود، نه تاثیرگذاری منفی رادیو و تلویزیون استانی.»
وی تصریح کرد: «البته پیش از آنکه اعتراض آقای دشتی نفر سوم آن انتخابات در ابطال آن موثر بوده باشد، جامعه مدرسین که پیش بینی عدم موفقیت کاندیدای شان را نمی کردند، در این موضوع نقش داشتند. همچنان که موضوع به مجلس شورای اسلامی کشیده شد و در آن زمان آقای محمد هاشمی رییس وقت صداوسیما را احضار کردند تا مرحوم زواره ای وی را خطاب قرار دهد و به ایشان بگوید که رییس رادیو و تلویزیون بوشهر با آیت الله یزدی مخالف بوده و یکی از عوامل رای نیاوردن ایشان، رفتارهای ابطحی می باشد. البته محمد هاشمی هم جواب عجیب و غریبی داد و گفت که برای شهر کوچکی مثل بوشهر مدیر قویتر از کجا گیر بیاورم. اما بخش دوم سخنش این بود که چگونه یک مدیر استانی می تواند بر نایب رییس وقت مجلس غلبه کند و خلاصه با جواب های سربالا که بعضا خنده حضار را در پی داشت، ماجرای مجلس تمام شد.»
انتخابات میاندوره ای در غیاب آیت الله یزدی
پس از ابطال انتخابات اولین دوره مجلس خبرگان رهبری در بوشهر، کار به انتخابات میاندوره ای کشید که دو سال بعد (63) و همزمان با انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
آن زمان، در غیاب آیت الله محمد یزدی، رقابت با حضور دو کاندیدای انتخابات قبلی برگزار شد که نهایتا این بار میرزا ابراهیم دشتی (منهاج) با اختلاف 20 هزار رای وارد مجلس خبرگان رهبری شد.
ترکیب آرا در انتخابات میان دوره ای خبرگان بوشهر به شرح زیر بود:
حجت الاسلام میرزا ابراهیم دشتی (منهاج) 101 هزار و 663 رای
حجت الاسلام سیدمحمد بروجنی 82 هزار و 701 رای
سوابق اولین نماینده بوشهر در مجلس خبرگان رهبری
ابراهيم منهاج نخستين نماينده مردم استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبري سال 1318 در خورموج به دنيا آمد و پانزده ساله بود که براي آموختن دروس فقهي به نجف مهاجرت کرد. ايشان در سال 1352 با کمک مالي حجت الاسلام سیدمصطفی حسيني دشتي مدرسه رسالت را در قم تأسيس کرد و مديريت آن را برعهده گرفت. تعدادي از فقها نظير شهيد بهشتي،آيت الله موسوي تبريزي، آيت الله يزدي و... در اداره اين مدرسه با وي مشارکت و همکاري داشتند. در سال 1358 جامعه مدرسين حوزه علميه قم ، هفت نفر را به عنوان هيئت مديره اين نهاد منصوب کرد که يکي از آنان حاج ميرزا ابراهيم دشتي بوده است؛ هرچند بعدها مورد بی مهری جامعه مدرسین قرار می گیرد و او را در لیست کاندیدای موردحمایت شان قرار نمی دهند.
وی که پیش از انتخابات در مجلس خبرگان رهبری، همزمان نماینده حوزه رودباران (دشتی و شهرستان های جنوبی استان) در مجلس دوم شورای اسلامی بود، برای دوره بعد از حوزه انتخابیه مرکز استان کاندیدا شد که رقابت را به مرحوم نبوی واگذار کرد.
وي همچنين سال ها (1363 تا 1370) سابقه تدريس در دانشگاه هاي شهيد بهشتي و تربيت مدرس در رشته معارف اسلامي داشته است. وي اکنون در شهر قم سکونت دارد و مشغول تحقيق و پژوهش در کب ديني نظير نهج البلاغه است.
ردصلاحیت اولین نماینده استان در خبرگان رهبری
وی در دومین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز از استان بوشهر کاندیدا شد، اما صلاحیتش رد شد.
برخی معتقدند پس از فوت امام خمینی (ره) و بحث بر سر این موضوع در مجلس خبرگان رهبری، اظهارات نماینده بوشهر در حمایت از شورایی شدن رهبری، در بررسی صلاحیت وی در شورای نگهبان تاثیر داشت.
اما خودش در این خصوص به «خلیج فارس» می گوید: «زمانی من از شورایی شدن رهبری حمایت و نطق کردم که در مجلس خبرگان بحث رهبری آیت الله گلپایگانی از سوی برخی نمایندگان پیشنهاد شد و اگرچه ایشان مرجع تقلید بود، ولی رهبری نظام ویژگی های دیگری نظیر شناخت از مناسبات سیاسی جامعه را هم نیاز دارد. بنابراین جو جلسه مناسب این گزینه نبود و من هم نطق کردم. بعد از آن آقای جنتی دبیرکنونی شورای نگهبان از جای خود برخواستند و گفتند که اگر مجلس خبرگان هم به شورایی شدن رهبری رای دهد، به دلیل ایراداتی که بر آن می باشد، در کمیته بازنگری قانون اساسی رد می شود و نهایتا بحث این موضوع بسته شد. بنده پس از آن مباحث، با آیت الله خامنه ای چندبار دیدار داشته ام و ارتباطم با بزرگانی نظیر آیت الله هاشمی حفظ شده است، بنابراین نطق من در ردصلاحیتم اثر نداشت.»
وی می گوید: «دلیل ردصلاحیتم این بود که وقتی در مواجهه با درخواست های حزب جمهوری اسلامی برای برخی حمایت ها و رای دادن ها در مجلس شورای اسلامی، نخواستم در این حزب و رفتار حزبی ذوب شوم، آقایانی که دستی در ردصلاحیت ها داشتند با من لج کرده و حکم به ردصلاحیتم زدند.»
عدم برگزاری انتخابات خبرگان دوم در بوشهر به دلیل ردصلاحیت ها
دومین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری در 16 مهر 69 برگزار شد، اما در استان بوشهر به دلیل ردصلاحیت حجت الاسلان نبوی نماینده وقت بوشهر در مجلس شورای اسلامی و حجت الاسلام میرزا ابراهیم دشتی نماینده وقت استان در مجلس خبرگان رهبری، این انتخابات بدون کاندیدا ماند و برگزار نشد.
براین اساس، کار به انتخابات میاندوره ای کشیده شد که 24 اسفندماه همان سال برگزار شد و آیت الله عبدالنی نمازی از میان چهار کاندیدا منتخب مردم استان شد.
میزان آرا کاندیداهای آن دوره به شرح زیر است:
عبدالنبی نمازی 77 هزار و 268 رای
محمدرضا عباسی فرد 30 هزار و 313 رای
محمدسجادی عطاآبادی 14 هزار و 979 رای
ذبیح مطهری خواه 2 هزار و 751 رای
سوابق دومین نماینده استان در مجلس خبرگان رهبری
آيت الله نمازي اکنون امام جمعه کاشان و نماینده تهران در مجلس خبرگان است، ولی برای انتخابات خبرگان امسال از اصفهان کاندیدا شده است.
دومین نماینده استان در مجلس خبرگان رهبری، اصالتاً اهل دشتي است اما در بوشهر به سال 1324 متولد شده است. پدر ايشان در دوران نوجواني او به آبادان مهاجرت مي کند و وي نيز در همين شهر دروس حوزوي و ادبيات عرب را فرا مي گيرد و براي ادامه تحصيل به نجف مسافرت مي کند و در مدرسه علميه بادکوبه ساکن مي شود.
مطابق اطلاعات سايت مجلس خبرگان رهبري، وي «در جريان پيروزي انقلاب اسلامي نيز براي استقبال از امام خميني(ره) از قم به تهران آمد و در بهشت زهرا استقرار يافت. سپس براي همكاري با اعضاي ستاد انقلاب به ساختمان مدرسه رفاه رفت و از طرف آن ستاد به پادگان نيروي هوايي قلعه مرغي رفت. پس از آن نيز به يكي از سازمانهاي ارتش مي رود و سپس به جمع آوري و تحويل سلاحها از مردم مأمور مي گردد.»
وي سال ها در جبهه حضور داشت و در چندين عمليات شرکت کرد و به همين علت از ناحيه چشم و کتف و پهلو مجروح شد. آيت الله نمازي پس از تثبيت انقلاب اسلامي چندين مسئوليت در قوه قضائيه و نمايندگي رهبري در سازمان هاي مختلف را عهده دار بوده که عبارتند از: دادستان کل کشور، قاضي شرع دادگاههاي انقلاب اسلامي غرب كشور طي سالهاي 58 و 59 ـ نمايندگي امام و فرماندهي سپاه منطقه 2 كشوري ـ مسئوليت بخش آمار و بررسي شوراي مديريت حوزه علميه قم.
شايان ذکر است که فرزند ايشان حجت الاسلام حسن نمازي جوانترين عضو مجلس خبرگان رهبري در دوره کنونی (چهل ساله) است که از طرف مردم آذربايجان غربي برگزيده شد. وي علاوه بر اين مشاور حسن روحاني در امور روحانيت است. اختلاف نظر حسن نمازي با آيت الله جنتي در آخرین اجلاسیه مجلس خبرگان که منجر به استعفاي وي شد، در رسانه ها بازتاب زیادی داشت. فرزند وی در این دوره از انتخابات عزم کاندیداتوری مجدد کرد ولی از سوی شورای نگهبان ردصلاحیت شد.
دوره سوم؛ رقابت نماینده استان با کاندیدای غیربومی
انتخابات سومین دوره مجلس خبرگان رهبری در اول آبان 1377 برگزار شد که در استان بوشهر تنها آیت الله نمازی نماینده وقت استان در همین مجلس تایید صلاحیت شد.
نهایتا برای اینکه زمینه برگزاری انتخابات فراهم شود، حجت الاسلام علی شب زنده دار جهرمی حوزه انتخابیه اش را از فارس به بوشهر تغییر داد، اما با کسب حدود 32 هزار و 810 رای، رقابت را به آیت الله نمازی واگذار نمود.
نتایج آرای آن انتخابات به شرح زیر است:
عبدالنبی نمازی 202 هزار و 14 رای
علی شب زنده دار جهرمی 32 هزار و 810 رای
دوره چهارم؛ مدیر حوزه های علمیه کشور نماینده استان شد
انتخابات مجلس چهارم خبرگان رهبری در 24 آذر 1385 و برای نخستین بار همزمان با انتخاباتی دیگر (دوره سوم شوراهای شهر و روستا) برگزار شد.
آن زمان آیت الله نمازی نماینده وقت استان در این مجلس از تهران کاندیدا و وارد مجلس شد و در استان نیز آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری مدیر حوزه های علمیه کشور تنها کاندیدای تاییدصلاحیت شده بود.
این بار نیز برای برگزار شدن انتخابات خبرگان، کاندیدای غیربومی دیگر حوزه اش را به بوشهر تغییر داد و آن چهره نیز حجت الاسلام هاشم نیازی بود که از لرستان به این استان تغییر حوزه انتخابیه داد. وی امسال در انتخابات خبرگان کاندیدای جامعه مدرسین در استان لرستان می باشد.
نتایج آرای مجلس خبرگان در آن دوره به شرح زیر است:
آیت الله سیدهاشم حسینی بوشهری 356 هزار 689 رای
حجت الاسلام هادی نیازی 17 هزار و 104 رای
دوره پنجم؛ رقابت کاندیدای غیربومی با نماینده استان
برای انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری نیز که 7 اسفند برگزار می شود، از میان 5 داوطلب استان (3 روحانی و 2 مکلا) تنها صلاحیت آیت الله حسینی بوشهری نماینده کنونی استان توسط شورای نگهبان تایید شد.
از این رو حجت الاسلام غلامرضا فیاضی از شاگردان و نزدیکان آیت الله مصباح یزدی حوزه انتخابیه اش را از تهران به بوشهر تغییر داده تا زمینه رقابت و برگزاری انتخابات فراهم شود. در شرایطی که پیروزی نماینده کنونی استان قطعی به نظر می رسد، باید دید چه تعداد بوشهری رای خود را به نام شاگرد آیت الله مصباح به صندوق می ریزند؟
(در تنظیم این گزارش از روزنامه پیام عسلویه و کتاب خاطرات علیرضا مظفری زاده مبارز انقلابی بوشهر و فرماندار مرکز استان در دهه 60 استفاده شده است.)/ خلیج فارس
