آینه جم: به بهانه ی روز جهانی تالاب ها

این منطقه در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر، در طول سواحل خلیج فارس در استان بوشهر در موقعیت جغرافیاییE  ´۴۰ ، ْ۵۲ و N  ´۲۵ ، ْ۲۷ در تراز ارتفاعی ۱۰ متر واقع شده است. این تالاب که یکی از زیستگاه­های با ارزش برای پرندگان آبزی و کنارآبزی در سواحل خلیج فارس محسوب می­ شود شامل مجموعه­ای از خورها، سواحل شنی و کفه­های گلی بین جزر و مدی و جنگل­های حرا است که بخشی از پارک ملی نایبند را تشکیل می­ دهد. این تالاب، زیستگاه زمستــان­گذرانــی منــاسبی برای پلیکان پاخاکستری Pelecranus  crispus و بـاکلان بزرگ Phalacorcorax  carbo می­ باشد.

تالاب نایبند نیز مجموعه­ای است از خورها، سواحل ماسه­ای و کفه­ های گلی بیــن جــزر و مدی همراه با جنگل­های حرا که تشکیل تالابی دائمی را داده ­اند. اقلیم منطقه، حاره ­ای تا نیمه­ حاره ­ای است و دمای هوا در ماه­های گرم سال به ۴۵ درجه سانتیگراد می ­رسد. خورهای متعدد، سواحل شنی وسیع، جنگل­های حرا و سواحل صخره­ای با حاشیه باریک ماسه­ای در ساحل جنوبی خلیج نایبند، زیستگاه­های این تالاب را تشکیل می­ دهند. وجود پوشش درختی حرا Avicennia marina، به­ خصوص در حاشیه خورها، از زیستگاه­های مهم این تالاب محسوب می­ شود.
منطقه نایبند با مساحت حدود ۲۲۵۰۰ هکتار در سال ۱۳۵۷ به­ عنوان منطقه حفاظت شده و سپس در سال ۱۳۸۶ با وسعت ۴۶۶۸۷ کیلومتر به عنوان پارک ملی خشکی – دریای معرفی شد که تالاب نایبند نیز بخشی از آن محسوب می­ شود و تحت حفاظت و نظارت سازمان حفاظت محیط زیست می ­باشد.

یکی از مهم­ترین تهدیدات عمده این تالاب در حال حاضر احداث جاده­ ای است که باعث خشک شدن بخشی از تالاب شده است و از دیگر تهدیدهای مهم این پارک ملی دریایی خشکی وجود منطقه نفتی و گازی عسلویه در مجاورت آن می باشد.
وجود جنگل­های حرا باعث شده است که بخشی از تالاب، زیستگاه مناسبی برای تکثیر و ازدیاد آبزیان باشد. بسترهای مرجانی، علفهای دریایی، جنگل­های حرا و همچنین بسترهای گلی، مـاسه­ ای و صخره­ای باعث تجمع کم­ نظیر بی­ مهرگان کفزی از قبیل سخت­ پوستان دریایی، ستارگان دریایی، انواع نرمتنان و کرم­های پرتار در بستر و منطقه بین جزر و مدی تالاب شده است. وجود تنوع زیستگاهی و تنوع گونه ­ای و چشم­ اندازهای ساحلی بی ­نظیر به همراه پوشش درختان حرا و آثار بجا مانده از بندر تاریخی در دماغه نایبند، جاذبه های توریستی با ارزشی ایجاد کرده است.

فون منطقه حفاظت شده نایبند
این تالاب محیط مناسبی برای زیست و تغذیه انواع بی­مهرگان، ماهی­ها و پرندگان (شامل برخی از گونه­های نادر) را فراهم آورده است. تالاب نایبند زیستگاه زمستان­گذرانی مناسبی برای پلیکان پاخاکستری Pelecanus  crispus ، گیلانشاه خالدار Numenius tenuirostris ، آنقوت Tadorna ferruginea ، کفچه نوکPlatalea  leucorodia و چندین گونه دیگر محسوب می­ شود. اطلاعات بیشتر در خصوص پرندگان این تالاب در جدول ۳-۳-۴۰ ذکر شده است. از مهم­ترین ماهیان این تالاب می­ توان به سنگسر، سرخو، شبه شوریده، زمین­کن، شورت، کفشک راست رو، ریش بزی و بیکوه نام برد. پستانداران عمده حول و حوش تالاب و تپه ماهورهای منطقه حفاظت شده نایبند را جبیر، قوچ و میش، کل و بز، روباه، شغال و خرگوش تشکیل می ­دهند.
تصویر ماهواره ای محدوده پارک ملی دریایی خشکی نایبند و موقعیت آن نسبت به عسلویه

فلور منطقه حفاظت شده نایبند
در سواحل گلی، پوشش گیاهی عمدتاً شامل درختان حرا Avicennia  marina ، گز Tamarix spp و سازو Carex  spp می­ باشد و مناطق حاشیه تالاب را گیاهان شورپسند فرا گرفته­ اند.

فهرست پرندگان ثبت شده در تالاب نایبند

 

منبع: پاما

نوشتن دیدگاه