آینه جم-: آزاده حیدری نسب: اگر چه ماه مبارک رمضان و روزه‌داری بیرون رفتن از خانه را کمی سخت کرده است، اما در این هوای ابری و بارانی که ارمغان خداوندی در عید نوروز سال ۱۴۰۳ است گردش و تفریح در طبیعت را برای همه لذت‌بخش کرده است.
بعد از ظهر روز دوشنبه ششمین روز عید در حالی که خورشید دامن خود را کم کم از روی کوه و صحرا جمع می‌کرد، ساعت ۴۰ : ۱۶ دقیقه از جاده اصلی بوشهر- کنگان وارد مسیر فرعی معروف به جاده چارک شدیم. پس از حدود ۲۰ دقیقه طی مسیر به سمت غرب، وارد راه روستایی دیگری شده و نرسیده به روستای حیدری، به سمت غرب، سوی کوهپایه مند تغییر مسیر دادیم. پس از دو دقیقه گذراندن مسیر نسبتا هموار، کلات مند(آتشکده مند) روبرویمان ظاهر شد.
از خودرو که پیاده شدم پایین دامنه‌ی کلات درّه‌ی فصلی بزرگی پر از گیاهان و درختچه‌های کوهی خودنمایی می‌کرد. شوق تماشای داخل آتشکده مند و نزدیک شدن به زمان افطار مجالی برای رفتن داخل دره برایم نمی‌گذاشت، بنابراین بی‌درنگ از پله‌هایی که در سال‌های اخیر برای تسهیل ورود بازدیدکنندگان ایجاد شده بود بالا رفته و از ورودی اصلی وارد آتشکده شدم.
در ابتدای ورود به نیایشگاه مند(معبد کلات) یک شاه‌نشین و همین‌طور سکوی افقی را می‌بینیم که در سمت راست آن قرار دارد. آثار کنده‌کاری روی دیواره آن که چیزی شبیه رد تبر است، بر دل چنین صخره‌ای بزرگ، مرا به حیرت واداشت. چگونه انسان ۲۰۰۰ سال پیش توانسته است چنین اثری با دست خلق کند که نه تنها در کلات مند بلکه در برخی نقاط دیگر کشورمان نیز شاهد هستیم. در این معبد اتاق قوسی شکلی نیز با انحنای منظم دیده می‌شود که با سنگ و گچ ساخته شده‌اند.
نیایشگاه مند(معبد کلات) از سه طبقه‌ی تحتانی، فوقانی و اصلی تشکیل می‌شود و نوع ساختمان هر یک با دیگری متفاوت است که گفته می‌شود هر یک از این طبقات کاربرد خاصی داشته است.
قسمت میانی نیایشگاه مکان مراسم مخصوص مذهبی و جلوس کاهنان یا مقربان بوده و گنهکار(قربانی) که باید عمل مراسم مذهبی در مورد او صورت می‌گرفت، بر روی سکوی میانی می‌ایستاده است.
وجود چاه‌های گوناگون در اتاق‌های پایینی معبد که به نظر می‌رسد محل دفن اموات و یا نگهداری استخوان‌های آنها بوده نیز به نوبه خود قابل توجه است.
ساختمان بیرونی آتشکده مند نیز یک سکوی اصلی با سقفی اهرمی شکل و دو مدخل دیگر و همچنین ۱۰ حفره به شکل روزنه‌هایی در دو طرف سکوی اصلی است که به عنوان نورگیر یا پنجره‌ی رواق‌های اصلی نیایشگاه مند عمل می‌کنند.
لزوم توجه میراث فرهنگی به اثر ملی کلات مند
در بستر درّه فصلی کنار معبد آثار بندها و آبگردان‌هایی در زمین پای کوه دیده می‌شود که نشان از وجود میدانی بزرگ در جلوی معبد بوده است. سطح میدان را با خاک و سنگ به صورت مصنوعی بالا آورده‌اند و احتمال دارد محل گرد آمدن گروه بسیاری از مردم بوده که در طول زمان از بین رفته است.
ضلع شمال شرقی معبد، قسمت بیرونی یکی از دالان‌ها ریزش کرده و بخشی از دالان و چاه‌هایی که در آن حفر کرده بودند، از بیرون معبد مشاهده می‌شود، در کنار همین قسمت، بخش دیگری از دالان‌ها نیز ترک خورده و در اثر فرسایش احتمال ریزش و تخریب آن وجود دارد بنابراین می‌طلبد هر چه زودتر اقدامات لازم جهت حفظ و نگهداری این اثر ملی توسط میراث فرهنگی صورت گیرد.
به گزارش فارس، آتشکده مند(مهرابه مند) که گفته می‌شود عمری ۲۰۰۰ ساله دارد و در دوره‌های اشکانیان و ساسانیان ساخته شده است، در ۳۰ کیلومتری غرب شهر خورموج(مرکز شهرستان دشتی) از توابع استان بوشهر واقع شده و در تاریخ ۲۷ تیرماه سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۹۵ در زمره آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
[کد خبر:AJ45171]
