آینه جم، بیش از یک میلیون و ۳۰۰دانش‌آموز در امتحانات نهایی سال گذشته شرکت کردند که ۸۰درصد این دانش آموزان با میانگین نمره ۱۲قبول شدند برخی از کارشناسان آموزشی افت تحصیلی را پایین بودن کیفیت در آموزش‌وپرورش می‌دانند اما برخی دیگر از این مسئله ورود دانش آموزان به فضای مجازی و سرگرم شدن در شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های اینترنتی را هم بی‌تأثیر بر افت تحصیلی نمی‌دانند.
طبق پژوهش بنیاد علوم رفتاری که از ابتدای سال ۹۲تا پایان سال ۹۳بین ۴هزار و ۶۵۰نوجوان ۸تا ۱۴ساله در تهران، اصفهان، ابهر، رودبار، رشت و کاشان انجام‌شده است، ۳۰درصد نوجوانان به بازی‌های رایانه‌ای اعتیاد دارند و وضعیت مالی خانوادگی با بازی‌های پیشرفته ارتباط مستقیم داشته و کودکان خانواده‌هایی که پدر و مادر هر دو شاغل هستند ۴برابر بیشتر از کودکان دیگر برای بازی‌های یادشده، وقت مصرف می‌کنند.
جدیداً نیز شاهد نفوذ بازی اینترنتی «کلش آو کلنز» در میان جوانان و نوجوانان هستیم؛ به طوریکه اکثر دانش آموزان با بازی اینترنتی کلش آو کلنز آشنا هستند و در تبلت و گوشی‌های آنان نصب است اما هنوز آماری از تعداد کاربران منتشرنشده است، اما مشاهدات میدانی و سخنان معلمان آن‌ها حکایت از آن دارد که اکثر دانش آموزان وقت زیادی را صرف این بازی و شبکه‌های اجتماعی که در گوشی‌های تلفن همراه و تبلت نصب‌شده است، می‌کنند.
آغاز عصر ارتباطات
عصر، عصر ارتباطات است. امروزه حتی یک بچه‌ی 3 ساله هم تبلت به دست دنبال امواج اینترنت می‌گردد که بازی‌های اینترنتی خود را از سر بگیرد و یا نوجوانان و جوانان ایرانی هم با گوشی‌های 4 یا 5 اینچی و یا حتی بیشتر خود مشغول گشت‌وگذار در میان شبکه‌های اجتماعی معروف هستند. امروزه، بیش از هر زمان دیگری، روح و روان انسان‌ها در معرض خطر وجود دارد و این ناشی از به وجود آمدن مشکلات بعضاً اجتماعی است. خطرات دنیای مجازی بیش از هر دنیای دیگری ما را تهدید می‌کند. این می‌تواند ناشی از وجود داشتن تمام طیف‌های فرهنگی از سراسر نقطه‌های جهان در یک دهکده‌ی جهانی باشد و یا بی‌دقتی و اهمیت ندادن والدین به خطرات و اعضای این دهکده. هر چه که باشد امروز این فناوری دیگر همگانی شده است و شما می‌توانید در بیشتر خانه‌ها مودم‌های اینترنت را بیابید و یا حتی اگر هم نباشد، موبایل‌ها از اینترنت سیم‌کارت‌ها استفاده می‌کنند.
اطلاعات ما در دسترس همگان:
در دنیای مجازی اطلاعاتی وجود دارد که نباید در دسترس همگان باشد و یا ما اطلاعاتی داریم که نمی‌خواهیم دیگران به آن دسترسی پیدا کنند؛ اما با پیشرفت این فناوری، همه‌ی این خطرات امکان‌پذیر شدند. امروزه، دستگاه‌های اطلاعاتی دیگر برای شناخت ما به‌طرف اطرافیانمان نمی‌روند؛ بلکه آن‌ها با نگاه کردن به تاریخچه‌ی اینترنتی ما، به اسرارمان پی می‌برند. برای مثال آن‌ها با چک کردن جستجوهای اخیر ما در اینترنت به این اطلاعات پی می‌برند و یا با اطلاعاتی که ما در اینترنت باز گذاری کرده‌ایم نسبت به ما شناخت پیدا می‌کنند.
تأسیس شبکه‌های اجتماعی:
شاید بتوان گفت که بنیان‌گذار این‌گونه ارتباطات، سایت فیس‌بوک بوده است و حالا ما می‌توانیم هزارتا از این سایت‌ها را در اینترنت بیابیم. در روزهای اولیه‌ی تأسیس این سایت، شاید برای مردم جالب بود که دیگر می‌توانستند با استفاده از اینترنت باهم ارتباط برقرار کنند و دیگر نمی‌خواست که بابت هر یک کلمه پیامک، مبلغ آن‌چنانی پرداخت کنند. تأسیس این سایت، هشدار بزرگی به مشترکان اینترنتی بود؛ چراکه این سایت با استفاده از ثبت‌نام شما در آن، برای شما در سازمان جاسوسی یک پرونده تشکیل می‌شد که تمام فعالیت‌های شما در این پرونده ثبت و ضبط می‌گردد. آن‌ها با استفاده از IP رایانه‌ی شما به‌راحتی می‌توانستند سرقت اطلاعاتی کنند و در لحظه اطلاعات شما را در رایانه‌ی شخصی خودتان پاک نمایند و یا حتی رایانه‌تان را در معرض ویروس‌های مخرب اینترنتی قرار دهند.
به دنبال رویش این شبکه‌ی اجتماعی، شبکه‌های دیگری بانام‌ها و ماهیت‌های دیگر آغاز به کار کردند. روزبه‌روز به تعداد آن‌ها افزوده می‌شد تا اینکه عصر جدیدی بانام عصر ارتباطات ظهور کرد. در این عصر دیگر نیاز نبود که شما برای دیدن هم به خانه‌های یکدیگر بروید؛ فقط نیاز بود که شما یک گوشی هوشمند و یک مودم اینترنت داشته باشید. خوب این خیلی مفید بود که دیگر در زمان، هزینه و... صرفه‌جویی می‌شد، اما آیا این پایان ماجرا است؟ خیر؛ پس از گذشت دو یا سه سال از آمدن این فناوری زنگ خطر دوباره به صدا درآمد. دیگر اعضای خانواده‌ها مانند قبل با یکدیگر ارتباط صمیمی و رودررو نداشتند. این مسئله حتی به روابط اجتماعی هم لطمه‌ی بزرگی وارد کرد؛ بطوریکه دیگر کتاب‌های درسی هم پر از توصیه‌ها و خطرها دراین‌باره شده بود.
خطرات احتمالی:
طبیعتاً، زندگی در جامعه‌ای که روابط انسان‌ها آن‌قدر سرد و خشک است که حتی افراد از احوال هم خبر ندارند، بسیار سخت و دشوار است. از همین رو، بخش فرهنگی دولت‌ها با استفاده از هر راهی که بتوان این فرهنگ غلط را درست کرد، سعی دارند که وضع را مانند سابق البته باکمی تغییر، کنند. اما چرا آن‌ها نمی‌خواهند که این فناوری به‌طور کامل از بین برود؟ خوب هر فناوری دارای نقاط قوت و نقاط ضعفی است؛ قرار بر این نیست که ما هر چیزی که نقاط ضعف داشته باشد را نابود کنیم، در این صورت باید انسان‌های نابالغ را هم نابود کرد؛ اما خوب کشورهایی هم هستند که این فناوری را ممنوع کرده‌اند؛ مانند کره‌ی شمالی. در این کشور استفاده از اینترنت و ماهواره ممنوع است و شهروندان در صورت استفاده از آن باید جریمه‌ی سنگینی پرداخت کنند.
اما نقاط ضعف آن‌ها چیست؟ ما با استفاده از جمع‌آوری اطلاعات و مشاهده دراین‌باره تحقیقی انجام داده‌ایم؛ ولی با یک تفاوت. آن‌هم این است که ما بر روی قشر تنوع‌گرا و تأثیرپذیر جامعه، یعنی نوجوانان متمرکزشده‌ایم:
-1 اولین خطری که این دسته از افراد را تهدید می‌کند، آشنا شدن با افراد مجازی است. این مشکل بزرگی است که شما نمی‌توانید باکسی که پشت رایانه‌اش با شما در حال گفت‌وگو است، ارتباط چهره به چهره برقرار کنید. شاید شما فریب‌خورده باشید و فرد موردنظر شما آن‌گونه که در نوشته‌هایش به نظر می‌رسد، نباشد. متأسفانه امروزه سایت‌هایی سر از خاک بیرون زده‌اند که در آن‌ها برای افراد، همسر پیدا می‌کنند؛ حتی در بعضی از موارد، افراد شرایط خود را برای ازدواج در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند؛ البته آگهی‌های ازدواج در کوچه پس کوچه های شهرها هم دور از انتظار نیست. نکته‌ی مهم اینجاست که بیش از 90 درصد این ازدواج‌ها، به طلاق منجر می‌شود
-2یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای دنیای رسانه، خطر سرقت اطلاعات است. در واژه‌ی سرقت اطلاعات هزاران هزار معنا خوابیده است؛ برای مثال سرقت رمز حساب بانکی، سرقت عکس‌های شخصی، سرقت اسناد و مدارک مهم شما و... .جالب‌تر از آن، اینجاست که آن‌ها در قبال پخش نکردن اطلاعاتتان از شما قیمت‌های کلانی تقاضا می‌کنند. در بعضی از مواقع هم در سایت‌ها تبلیغ می‌شود که فلان سایت اطلاعات شخصی شمارا حفظ می‌کند و این سایت یک گنجینه‌ی اسرار برای شماست؛ اما شما خواهید دید که اطلاعات شما بعد از ثبت در آن سایت، به اشتراک عموم قرار داده می‌شود.
گاهی هم شما یک پیامک به دستان می‌رسد که شما در فلان مسابقه جایزه‌ای به‌قیدقرعه برده‌اید و شما باید اطلاعات خود را برای ما بفرستید یا به یکی از خودپردازهای بانک مراجعه کنید تا جایزه کسب کنید؛ اما خواهید که حساب بانکی‌تان خالی می‌شود. به یاد داشته باشید که اگر در مسابقه‌ای برنده شدید اولاً با شما تماس گرفته می‌شود؛ دوماً آدرس پستی شما را می‌خواهند نه شماره‌ی حساب بانکی‌تان.
-3 تبلیغات بی‌جا یکی از بزرگ‌ترین معضلات کاربران اینترنتی است. در این تبلیغات به شما می‌گویند که آن‌ها قیمت‌های محصولات خود را زیر قیمت‌های بازار به شما ارائه می‌دهند؛ اما باید بگویند چون محصولاتشان بی‌مصرف و بدون استاندارد است، به این قیمت‌ها می‌فروشند. در بعضی از مواقع هم فروشگاه‌های اینترنتی اول می‌گویند که پول را به حسابشان واریز نمایید و سپس آن‌ها محصول را برایتان ارسال می‌کنند؛ اما بیشتر این سایت‌ها، جعلی و خالی کننده‌ی حساب بانکی شما هستند. توجه داشته باشید که تنها سایت‌هایی مجوز دارند که علامت زیر در سایت قابل‌رؤیت باشد:
سپس بر روی آن کلیک کنید تا صفحه‌ی زیر را ببینید
-4شاید بتوان گفت که مهم‌ترین خطر شبکه‌های اجتماعی ایجاد مشکلات ذهنی و روانی است. این مشکلات در تمام افراد در سنین مختلف دیده می‌شود؛ اما در دانش آموزان بیشتر به چشم می‌خورد. دریکی از تحقیقات بین‌المللی نشان داده است که استفاده نادرست از کافی‌نت‌ها و گیم نت‌ها گذراندن وقت زیاد در خیابان‌ها و خارج از منزل ازجمله بزرگ‌ترین عوامل افت تحصیلی در دانش آموزان است.
تحقیقات جدید در کانادا نشان می‌دهد که نوجوانانی که در اغلب اوقات از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند، بیشتر دچار مشکلات بهداشت روانی می‌شوند. در این مطالعه، پژوهشگران به بررسی مقدار زمانی پرداختند که نوجوانان صرف وبگردی و ارسال پست و متن بر روی سایت‌هایی مانند فیس بوک، توییتر و یا اینستاگرام می‌کنند. دکتر هوگوئس، نویسنده مطالعه فوق در گروه اپیدمیولوژی بهداشت عمومی اوتاوا در کانادا، می‌گوید:«حدس و گمان در مورد انواع مکانیسم‌هایی که استفاده از شبکه‌های اجتماعی را با مشکلات روحی و روانی مرتبط می‌کند، دشوار است.» وی تأکید کرد که استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به مشکلات مربوط به ضعف سلامت روان منجر شود، و مشکلات روانی نیز می‌تواند دلیل استفاده جوانان از شبکه‌های اجتماعی باشد.
به‌عبارت‌دیگر، کودکانی که مشکلات روحی و روانی دارند به دلیل احساس تنهایی و انزوا، به دنبال کردن تعامل در فضای مجازی هستند. در این مطالعه، محققان بیش از ۷۵۰دانش‌آموز در اوتاوای کانادا را موردمطالعه قراردادند. بیش از یک‌چهارم شرکت‌کنندگان مطالعه گفتند که بیش از ۲ساعت در روز از سایت‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. این در حالی بود که حدود یک‌پنجم نیز گفتند که به ندرت از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. بیش از نیمی (۵۴درصد) از افراد گفتند که در روز ۲ساعت یا کمتر صرف وبگردی در این شبکه‌ها می‌کنند. نزدیک به دوسوم وضعیت سلامت روانی خود را یا «عالی» توصیف کردند یا بسیار خوب. حدود یک‌پنجم هم گزینه خوب و ۱۷درصد گزینه «ضعیف» را انتخاب کردند.
خسارات ناشی از افت تحصیلی:
طبیعتاً به دنبال این مسئله یک سری خسارت‌ها هم به بار می‌آید که باید آن‌ها را جبران کرد. به نظر می‌رسد که بُعد روانی و اجتماعی خسارت‌ها که به دانش‌آموز و خانواده او وارد می‌شود ، به‌مراتب ضربات روانی جدی‌تری نسبت به بُعد مادی خانواده بر فرد تحمیل می‌کند و متأسفانه جبران زخم‌های شکست تحصیلی به‌کندی انجام می‌شود.
1) خسارت‌های تحمیل‌شده به دولت که شامل:
الف) اتلاف هزینه‌های جاری اداره مؤسسات آموزشی توسط دولت.
ب) اتلاف سرمایه‌گذاری‌های ثابت برای احداث و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی.
ج) اتلاف وقت برای پرورش و آموزش دانش‌آموز.
۲)خسارت‌های تحمیل‌شده بر خانواده شامل:
الف) اتلاف هزینه‌های مستقیم خانواده مثل پرداخت حق ثبت‌نام، هزینه لوازم‌التحریر.
ب) اتلاف هزینه‌های حمل‌ونقل، ارتباطات برای رفت‌وآمد دانش آموزان به مدرسه.
ج) ناامید شدن والدین نسبت به فرزندان و نگران بودن نسبت به آینده‌ی آن‌ها
۳)خسارت‌های وارده به دانش آموزان شکست‌خورده شامل:
الف) هزینه فرصت ازدست‌رفته براثر دیرتر راه یافتن به بازار کار.
ب) خسارت‌های دیگری که بر فرد وارد می‌شود مثل هزینه واقعی سرخوردگی، احساس حقارت و بی‌کفایتی و خودپنداری منفی.
ج) در اکثر موارد، طرد شدن از طرف اجتماع و گوشه‌نشینی
نویسنده: علیرضا فقیه - 14ساله از شهر خورموج
[کد خبر:AJ7082]
